Thực tiễn của các Mô hình Lai Montessori, Reggio Emilia, HighScope và Chiến lược tích hợp

 

1. TỔNG QUAN ĐIỀU HÀNH (EXECUTIVE SUMMARY)

Trong bối cảnh giáo dục mầm non (Early Childhood Education – ECE) thế kỷ 21, sự phân cực truyền thống giữa các triết lý giáo dục đơn lẻ đang dần nhường chỗ cho xu hướng “lai ghép sư phạm” (pedagogical hybridity). Trong nhiều thập kỷ, các nhà giáo dục đã bị ràng buộc vào việc lựa chọn giữa tính trật tự và tự chủ của Montessori, tính sáng tạo và cộng đồng của Reggio Emilia, hoặc tính cấu trúc và tư duy chủ động của HighScope. Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện đại và nhu cầu thực tiễn từ phụ huynh đang thúc đẩy sự ra đời của các mô hình giáo dục chiết trung (eclectic models), nơi các điểm mạnh của từng phương pháp được tổng hợp để tối ưu hóa sự phát triển toàn diện của trẻ.

Báo cáo này cung cấp một phân tích toàn diện và sâu sắc về tính khả thi và hiệu quả vượt trội của việc tích hợp ba phương pháp giáo dục mầm non hàng đầu thế giới nêu trên. Dựa trên dữ liệu thực nghiệm và các nghiên cứu điển hình từ Hoa Kỳ và Châu Á, báo cáo không chỉ tái khẳng định thành công của các mô hình đã được đề cập trước đây (Angels Montessori, St. James’ Settlement, Achieving Stars Academy) mà còn mở rộng phạm vi nghiên cứu sang ba hệ thống trường học bổ sung: Early Foundations Child Development Center (Detroit), Montessori Reggio Academy (Texas), và Yew Chung International School (Hồng Kông).

Các phân tích chỉ ra rằng sự lai ghép thành công không phải là sự chắp vá ngẫu nhiên, mà là một quy trình thiết kế sư phạm tinh vi, nơi:

1. Montessori cung cấp bộ khung vật lý và lộ trình phát triển kỹ năng cá nhân hóa.
2. Reggio Emilia đóng vai trò là linh hồn xã hội, thúc đẩy tư duy dự án và thẩm mỹ.
3. HighScope hoạt động như một hệ điều hành nhận thức thông qua quy trình “Lên kế hoạch – Thực hiện – Đánh giá” (Plan-Do-Review), giúp kết nối các trải nghiệm rời rạc thành kiến thức bền vững.

2. CƠ SỞ LÝ LUẬN: TAM GIÁC SƯ PHẠM VÀ SỰ CẦN THIẾT CỦA MÔ HÌNH LAI GHÉP

Để hiểu sâu sắc về sự thành công của các trường học được nghiên cứu, trước hết cần thiết lập một khung lý thuyết vững chắc về ba trụ cột sư phạm này, phân tích không chỉ các nguyên tắc cốt lõi mà còn cả những điểm “ma sát” và “cộng hưởng” khi chúng được kết hợp.

2.1. Phân tích Cấu trúc Sư phạm Thành phần

2.1.1. Montessori: Kiến tạo Sự Tự chủ và Trật tự Nội tại

Phương pháp Montessori, được phát triển bởi Tiến sĩ Maria Montessori, đóng góp yếu tố cốt lõi là “Môi trường được chuẩn bị sẵn” (Prepared Environment). Trong một mô hình lai ghép, Montessori thường đóng vai trò là “xương sống” của chương trình học.1

• Cơ chế: Trẻ tương tác với các giáo cụ trực quan, tự sửa lỗi để nắm bắt các khái niệm trừu tượng (toán học, ngôn ngữ, giác quan).
• Đóng góp cho mô hình lai: Montessori giải quyết vấn đề về lộ trình học thuật cá nhân hóa. Nó đảm bảo rằng ngay cả trong một môi trường sáng tạo tự do, trẻ vẫn đạt được các cột mốc phát triển cụ thể về đọc viết và tính toán thông qua sự tập trung sâu.2

2.1.2. Reggio Emilia: Sức mạnh của Cộng đồng và Sự Biểu đạt

Xuất phát từ miền Bắc nước Ý, Reggio Emilia mang đến triết lý “Trăm ngôn ngữ của trẻ” và “Phương pháp Tiếp cận Dự án” (Project Approach).

• Cơ chế: Chương trình học không được định sẵn mà “nảy sinh” (emergent) từ mối quan tâm của trẻ. Môi trường vật lý được coi là “người thầy thứ ba”, khuyến khích sự tương tác xã hội và khám phá nghệ thuật.3
• Đóng góp cho mô hình lai: Reggio Emilia cân bằng lại tính cá nhân của Montessori bằng cách đưa vào các hoạt động nhóm và dự án cộng đồng. Nó ngăn chặn chương trình học trở nên quá khô cứng, thổi vào đó sự linh hoạt và tính thẩm mỹ.5

2.1.3. HighScope: Khung Tư duy và Quy trình Nhận thức

Phát triển từ Nghiên cứu Perry Preschool, HighScope tập trung vào “Học tập chủ động có tham gia” (Active Participatory Learning) và chu trình Plan-Do-Review (Lên kế hoạch – Thực hiện – Đánh giá).

• Cơ chế: Trẻ phải bằng lời nói (hoặc cử chỉ) tuyên bố mình sẽ làm gì, thực hiện nó, và sau đó hồi tưởng lại kết quả. Đây là một quá trình siêu nhận thức (metacognition).6
• Đóng góp cho mô hình lai: HighScope đóng vai trò là “chất keo” kết nối. Nó cung cấp cấu trúc thời gian (daily routine) mà Montessori đôi khi thiếu (do chu trình làm việc không ngắt quãng) và cung cấp sự rõ ràng về mục tiêu mà Reggio đôi khi mơ hồ. Quy trình Plan-Do-Review giúp trẻ chuyển hóa các trải nghiệm tự do (Reggio) hoặc làm việc độc lập (Montessori) thành ngôn ngữ và tư duy logic.8

2.2. Ma Trận Tương tác và Cộng hưởng

Sự kết hợp của ba phương pháp này tạo ra một hệ sinh thái giáo dục mạnh mẽ hơn bất kỳ phương pháp đơn lẻ nào:

Đặc điểm	Montessori (Cấu trúc)	Reggio Emilia (Sáng tạo)	HighScope (Nhận thức)	Kết quả Lai ghép (Synergy)
Vai trò Giáo viên	Người quan sát, Người hướng dẫn	Người đồng hành, Người ghi chép	Người tạo điều kiện, Đối tác	Giáo viên linh hoạt chuyển đổi vai trò tùy theo hoạt động, giảm thiểu sự kiệt sức và tăng sự tương tác.
Hoạt động Chính	Làm việc cá nhân với giáo cụ	Dự án nhóm, Nghệ thuật	Chu trình Plan-Do-Review	Trẻ phát triển kỹ năng làm việc độc lập (Montessori) và kỹ năng cộng tác (Reggio) trong một khung thời gian có định hướng (HighScope).
Môi trường	Trật tự, tối giản	Kích thích, giàu thẩm mỹ	Phân khu vực hoạt động	Lớp học vừa có trật tự ngăn nắp, vừa giàu tính gợi mở và được phân chia khu vực khoa học.
Đánh giá	Quan sát kỹ năng	Hồ sơ tư liệu (Documentation)	Đánh giá qua COR (Child Observation Record)	Hệ thống đánh giá toàn diện: Kỹ năng cứng + Quá trình tư duy + Sự sáng tạo.

3. PHÂN TÍCH CÁC TRƯỜNG HỢP ĐIỂN HÌNH (CASE STUDIES)

Phần này sẽ đi sâu vào chi tiết vận hành của 6 hệ thống trường học tiêu biểu trên thế giới, bao gồm 3 trường đã được xác định ban đầu và 3 trường bổ sung theo yêu cầu mới, để minh họa cách lý thuyết trên được hiện thực hóa.

3.1. Angels Montessori Preschool (Alhambra, California, Hoa Kỳ)

Mô hình: Hệ thống Lai ghép Mang tính Hệ thống (Systematic Hybrid)

3.1.1. Tổng quan Chiến lược

Angels Montessori Preschool đại diện cho một nỗ lực chính thức hóa việc pha trộn các phương pháp này tại Hoa Kỳ. Khác với nhiều trường chỉ đơn thuần là “lấy cảm hứng”, Angels Montessori đã xây dựng một “Hệ thống Lai” (Hybrid System) được văn bản hóa, kết hợp Montessori với Chương trình Phát triển Trẻ em (HighScope/Emergent Curriculum) và Head Start.9

3.1.2. Cấu trúc Chương trình và Sự Tích hợp

• Nền tảng Montessori: Trường duy trì bản sắc cốt lõi là Montessori với các lớp học trộn độ tuổi (2-6 tuổi) và đầy đủ giáo cụ. Điều này đảm bảo nền tảng học thuật vững chắc về Toán và Ngôn ngữ, giúp trẻ phát triển kỹ năng đọc viết sớm.10
• Tích hợp HighScope (Thử nghiệm và Tự chủ): Angels Montessori mượn ý tưởng “thử nghiệm và tự học” từ HighScope. Thay vì chỉ giới hạn trẻ trong việc sử dụng giáo cụ Montessori theo đúng một cách duy nhất (như truyền thống), trường khuyến khích trẻ khám phá và thử nghiệm với vật liệu, thúc đẩy tư duy khoa học và sự tò mò.9
• Tích hợp Reggio Emilia (Sự Khơi gợi): Trường sử dụng khái niệm “Provocations” (Sự khơi gợi) của Reggio. Giáo viên thiết lập các góc chơi mở, nơi trẻ được “khiêu khích” để đặt câu hỏi và sáng tạo, đặc biệt trong các hoạt động nghệ thuật và văn hóa.9
• Yếu tố Head Start: Độc đáo hơn cả, trường tích hợp triết lý “Tham gia của Phụ huynh” từ Head Start, coi trọng việc giáo dục dinh dưỡng và môi trường gia đình, tạo ra một “ốc đảo xanh” (vườn trường) nơi trẻ học cách chăm sóc sự sống.9

3.1.3. Hiệu quả Thực tế

Phụ huynh báo cáo rằng trẻ em tại Angels không chỉ có kỹ năng toán học vượt trội (nhờ Montessori) mà còn có khả năng xã hội và sự tự tin cao (nhờ Reggio và HighScope). Mô hình này đã chứng minh tính bền vững tài chính và sự tin cậy của cộng đồng tại California.11

3.2. St. James’ Settlement Belcher Kindergarten (Hồng Kông)

Mô hình: Lai ghép Thích ứng Văn hóa Châu Á (Contextualized Asian Hybrid)

3.2.1. Tổng quan Chiến lược

St. James’ Settlement (SJS) Belcher Kindergarten là một ví dụ điển hình về cách các phương pháp phương Tây được “bản địa hóa” trong môi trường giáo dục áp lực cao của Châu Á. Trường nằm trong mạng lưới giáo dục chất lượng cao của Hồng Kông, chuyển dịch từ phương pháp truyền thống sang mô hình “Lấy trẻ làm trung tâm”, tích hợp HighScope và Dự án (Reggio).13

3.2.2. Cấu trúc Chương trình và Sự Tích hợp

• HighScope – Nhịp điệu Hàng ngày: SJS Belcher tuyên bố rõ ràng việc cung cấp trải nghiệm sử dụng cách tiếp cận HighScope. Trong bối cảnh văn hóa coi trọng thành tích của Hồng Kông, quy trình Plan-Do-Review của HighScope là công cụ hoàn hảo. Nó giúp trẻ phát triển chức năng điều hành não bộ (executive function), trấn an phụ huynh rằng “vui chơi” thực chất là một quá trình học tập có kế hoạch và mục đích rõ ràng.13
• Reggio Emilia – Phương pháp Dự án: Trường triển khai chương trình “Học tập theo Dự án” (Project-Approach Learning). Các chủ đề học tập không cố định mà nảy sinh từ cuộc sống thực tế của trẻ tại Hồng Kông (ví dụ: giao thông, lễ hội), khuyến khích trẻ “làm để học” (doing to learn).15
• Yếu tố Heuristic (Montessori): Mặc dù không mang tên Montessori, trường áp dụng phương pháp dạy học Heuristic (gợi mở) và thiết kế các “Góc học tập” (Learning Corners) đa dạng. Đây là sự chuyển thể của “Môi trường được chuẩn bị” trong Montessori, nơi trẻ tự do lựa chọn hoạt động phù hợp với nhu cầu phát triển cá nhân.13

3.2.3. Hiệu quả Thực tế

Trường liên tục đạt tiêu chuẩn trong các đợt Đánh giá Chất lượng (Quality Review) của Cục Giáo dục Hồng Kông. Các báo cáo nhấn mạnh hiệu quả của chương trình học dựa trên nhà trường trong việc thúc đẩy “khả năng tự học” và “tư duy bậc cao” của trẻ.18 Sự kết hợp này giúp học sinh SJS Belcher vừa có kỷ luật học tập (cần thiết cho tiểu học tại HK) vừa giữ được sự sáng tạo.17

3.3. Achieving Stars Academy (Milpitas, California, Hoa Kỳ)

Mô hình: Chiết trung Định hướng Kết quả (Outcome-Oriented Eclectic)

3.3.1. Tổng quan Chiến lược

Nằm tại Thung lũng Silicon, Achieving Stars Academy phục vụ nhóm phụ huynh là các chuyên gia công nghệ, những người đòi hỏi kết quả hữu hình và sự đổi mới. Trường tự định vị mình sử dụng phương pháp “Chiết trung” (Eclectic), lựa chọn những thực hành tốt nhất từ HighScope, Montessori, và Vui chơi (Play-Based/Reggio).19

3.3.2. Cấu trúc Chương trình và Sự Tích hợp

• Chiến lược “Best of”: Trường không tuân thủ giáo điều mà sử dụng các phương pháp như một bộ công cụ.

• Từ Montessori: Trường áp dụng nhịp độ cá nhân hóa và giáo cụ trực quan. Điều này đặc biệt quan trọng tại Milpitas, nơi có nhiều trẻ em có năng khiếu sớm hoặc cần hỗ trợ đặc biệt. Montessori giúp cá nhân hóa lộ trình học tập, giảm thiểu sự nhàm chán cho trẻ học nhanh.19
• Từ HighScope: Trường tích hợp mô hình học tập chủ động có tham gia, tập trung xây dựng nền tảng nhận thức (toán, logic) thông qua tương tác thay vì thụ động. Mục tiêu rõ ràng là chuẩn bị cho trẻ vào các trường tư thục hoặc công lập khắt khe.19
• Từ Reggio (Play-Based): Yếu tố vui chơi và môi trường “mở” với ánh sáng tự nhiên và sân chơi lớn phản ánh triết lý Reggio về tầm quan trọng của môi trường vật lý đối với cảm xúc xã hội của trẻ.21

3.3.3. Hiệu quả Thực tế

Phản hồi từ phụ huynh cho thấy sự hài lòng cao đối với chương trình giảng dạy “tiên tiến” giúp trẻ không bị “vỡ mộng” khi vào tiểu học. Mô hình này chứng minh sự linh hoạt cao độ, cho phép nhà trường thích ứng nhanh chóng với các thay đổi về tiêu chuẩn giáo dục của bang California.19

3.4. Early Foundations Child Development Center (Detroit, Michigan, Hoa Kỳ) – Trường Bổ sung 1

Mô hình: Lai ghép Đa Triết lý Linh hoạt (Flexible Multi-Philosophy Hybrid)

3.4.1. Tổng quan Chiến lược

Early Foundations Child Development Center tại Detroit cung cấp một minh chứng rõ ràng và mạnh mẽ cho mô hình “pha trộn” (blended). Trên website chính thức, trường tuyên bố công khai việc sử dụng phương pháp tiếp cận chiết trung, kết hợp các phần của Montessori, Reggio Emilia, và HighScope dựa trên cách học tốt nhất của từng trẻ.22

3.4.2. Cấu trúc Chương trình và Sự Tích hợp

• Cá nhân hóa Tối đa: Điểm đặc biệt của Early Foundations là việc đánh giá đầu vào. Khi nhập học, mỗi trẻ được đánh giá để xây dựng một chương trình cá nhân hóa. Nếu một trẻ phản ứng tốt với cấu trúc và trật tự, giáo viên sẽ nhấn mạnh các yếu tố Montessori. Nếu trẻ thiên về nghệ thuật và xã hội, các yếu tố Reggio sẽ được ưu tiên.22
• Sự Pha trộn Cụ thể:

• Montessori Inspired: Sử dụng cho các hoạt động phát triển kỹ năng sống và vận động tinh.
• Reggio Emilia Inspired: Áp dụng cho các dự án nghệ thuật và khám phá môi trường.
• HighScope: Được sử dụng để xây dựng lịch trình hàng ngày (daily routine) và giải quyết xung đột xã hội, một điểm mạnh nổi bật của HighScope.22

• Hòa nhập Ngôn ngữ: Bên cạnh ba trụ cột trên, trường còn tích hợp chương trình “Language Immersion” (tắm ngôn ngữ), tạo ra một môi trường học tập đa chiều, nơi phương pháp sư phạm hỗ trợ việc thụ đắc ngôn ngữ thứ hai.

3.4.3. Giá trị Minh họa

Trường hợp này minh họa cho tính linh hoạt của mô hình lai ghép. Thay vì ép buộc trẻ phải theo một phương pháp cố định, nhà trường sử dụng kho tàng sư phạm của cả ba phương pháp để phục vụ nhu cầu duy nhất của từng đứa trẻ. Đây là đỉnh cao của triết lý “lấy trẻ làm trung tâm”.

3.5. Montessori Reggio Academy (Sugar Land & Katy, Texas, Hoa Kỳ) – Trường Bổ sung 2

Mô hình: Song Hợp Sư phạm & Tiêu chuẩn Quốc tế (Dual-Hybrid & International Standard)

3.5.1. Tổng quan Chiến lược

Montessori Reggio Academy (MRA) là một ví dụ xuất sắc về việc thương hiệu hóa và vận hành mô hình lai ghép ở quy mô lớn. Với các cơ sở tại Texas, MRA không chỉ kết hợp Montessori và Reggio Emilia mà còn tích hợp chương trình Cambridge Early Years, tạo ra một mô hình giáo dục đẳng cấp quốc tế.23 Mặc dù tên gọi chỉ nhắc đến hai phương pháp, phân tích sâu cho thấy sự hiện diện mạnh mẽ của các nguyên tắc HighScope trong vận hành.

3.5.2. Cấu trúc Chương trình và Sự Tích hợp

• Sự kết hợp Montessori – Reggio:

• Trẻ học theo tốc độ riêng (Montessori) trong các lớp học trộn độ tuổi, sử dụng giáo cụ Montessori để phát triển Toán và Ngôn ngữ.24
• Tuy nhiên, không gian học tập bao gồm “Phòng Dự án Chuyên biệt” (Specialized Project Room) và “Phòng Thí nghiệm Khám phá STEAM” (STEAM Discovery Lab), nơi áp dụng triết lý Reggio về việc coi trẻ là “người nắm giữ kiến thức” và học qua dự án nghệ thuật/khoa học.24

• Dấu ấn HighScope (Ẩn tàng nhưng Hiện hữu):

• Trường nhấn mạnh “Học tập Chủ động” (Active Learning) – thuật ngữ cốt lõi của HighScope.27
• Chương trình giảng dạy được thiết kế để “phù hợp với sự phát triển” (developmentally appropriate), một nguyên tắc nền tảng của HighScope. Các hoạt động nhóm nhỏ và lịch trình sinh hoạt (routine) được cấu trúc chặt chẽ để hỗ trợ sự chuyển tiếp giữa làm việc cá nhân (Montessori) và dự án nhóm (Reggio), phản ánh cấu trúc Plan-Do-Review.29

• Công nghệ và Quốc tế hóa: Việc tích hợp công nghệ (IXL program) và chương trình Cambridge cho thấy mô hình lai ghép có thể hiện đại hóa các phương pháp cổ điển (vốn thường e ngại công nghệ như Montessori hay Waldorf) để phù hợp với kỷ nguyên số.23

3.5.3. Giá trị Minh họa

MRA chứng minh rằng mô hình lai ghép có thể mở rộng quy mô và thương mại hóa thành công. Sự hài lòng của phụ huynh và các giải thưởng “Best of Sugar Land” liên tiếp khẳng định rằng sự kết hợp này đáp ứng hoàn hảo kỳ vọng của tầng lớp phụ huynh trung lưu mong muốn cả sự nề nếp học thuật và tư duy sáng tạo.30

3.6. Yew Chung International School (YCIS) – Giáo dục Mầm non (Hồng Kông & Trung Quốc Đại lục) – Trường Bổ sung 3

Mô hình: Lai ghép Đông-Tây & HighScope-Reggio (East-West & HighScope-Reggio Hybrid)

3.6.1. Tổng quan Chiến lược

Yew Chung International School (YCIS) là một trong những hệ thống trường quốc tế uy tín nhất tại Châu Á. Chương trình Giáo dục Mầm non (ECE) của YCIS nổi tiếng với mô hình “Đồng giảng dạy” (Co-teaching) và sự pha trộn tinh tế giữa giá trị phương Đông và sư phạm phương Tây. Đặc biệt, các tài liệu nghiên cứu chỉ ra rằng YCIS và các trường đối tác trong khu vực đã tích hợp mạnh mẽ HighScope và Project Approach (Reggio) vào khung chương trình của mình.32

3.6.2. Cấu trúc Chương trình và Sự Tích hợp

• HighScope làm Nền tảng: YCIS (đặc biệt là các cơ sở tại Bắc Kinh và Thượng Hải) thực hành chương trình HighScope, tập trung vào “học tập chủ động”.32 Phương pháp này cung cấp khung đánh giá khoa học và quy trình giải quyết vấn đề, giúp trẻ phát triển tư duy phản biện.
• Project Approach (Reggio) làm Phương thức: Trên nền tảng HighScope, YCIS áp dụng “Phương pháp Tiếp cận Dự án”. Các dự án này thường mang tính song ngữ và đa văn hóa, yêu cầu trẻ làm việc nhóm để khám phá các chủ đề sâu sắc. Điều này phản ánh triết lý Reggio về việc xây dựng kiến thức thông qua tương tác xã hội.33
• Yếu tố “Emergent Curriculum”: Chương trình học được mô tả là “nảy sinh” (emergent), một đặc điểm của cả Reggio và HighScope hiện đại, nơi giáo viên quan sát sở thích của trẻ để điều chỉnh bài học, thay vì dạy theo giáo án cứng nhắc.33
• Mô hình Đồng giảng dạy (Co-Teaching): Một giáo viên phương Tây và một giáo viên Trung Quốc cùng đứng lớp. Đây là sự mở rộng của khái niệm “Môi trường là người thầy thứ ba”, nơi môi trường văn hóa kép trở thành yếu tố giáo dục trực tiếp.

3.6.3. Giá trị Minh họa

YCIS là minh chứng cho sự thành công của mô hình lai ghép ở đẳng cấp cao nhất. Việc tích hợp HighScope (khoa học, cấu trúc) với Reggio (dự án, sáng tạo) trong một môi trường song ngữ đã tạo ra những học sinh có năng lực toàn cầu. Nghiên cứu của các học giả như Jennifer J. Chen và Hui Li về các trường mầm non tại Hồng Kông (bao gồm các mô hình tương tự YCIS) đã chỉ ra rằng sự lai ghép này (Hybrid Pedagogy) là giải pháp tối ưu để dung hòa các giá trị văn hóa và yêu cầu giáo dục hiện đại.35

4. TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH SO SÁNH: TẠI SAO MÔ HÌNH LAI GHÉP LẠI HIỆU QUẢ?

Dựa trên dữ liệu từ 6 trường học trên, chúng ta có thể rút ra những nguyên lý thành công chung của mô hình lai ghép Montessori-Reggio-HighScope.

4.1. Giải quyết Nghịch lý “Cấu trúc vs. Sáng tạo”

Một chỉ trích phổ biến đối với Montessori là sự cứng nhắc và thiếu vắng các hoạt động chơi giả bộ (dramatic play). Ngược lại, Reggio Emilia đôi khi bị cho là thiếu trình tự phát triển kỹ năng cụ thể. HighScope có thể bị coi là quá tập trung vào quy trình nhận thức.

• Giải pháp Lai ghép: Các trường như Angels Montessori và Montessori Reggio Academy sử dụng giáo cụ Montessori để đảm bảo kỹ năng Toán/Đọc được hình thành bài bản (Cấu trúc). Sau đó, họ sử dụng các dự án Reggio để trẻ áp dụng kỹ năng đó vào thực tế sáng tạo. Quy trình Plan-Do-Review của HighScope (như tại SJS Belcher và Early Foundations) đóng vai trò cầu nối, giúp trẻ chuyển đổi tư duy từ làm việc cá nhân sang làm việc nhóm một cách mượt mà.

4.2. Vai trò Động của Giáo viên

Trong mô hình lai ghép, giáo viên không bị đóng khung trong một vai trò duy nhất.

• Lúc là Người hướng dẫn (Director) theo kiểu Montessori khi giới thiệu bài học mới.
• Lúc là Người đồng hành (Co-learner) theo kiểu Reggio khi cùng trẻ khám phá một dự án nghệ thuật.
• Lúc là Người tạo điều kiện (Facilitator) theo kiểu HighScope khi hỗ trợ trẻ lập kế hoạch và đánh giá hoạt động.
  Sự linh hoạt này, như thấy tại Early Foundations và YCIS, ngăn chặn sự nhàm chán nghề nghiệp và cho phép giáo viên đáp ứng nhu cầu đa dạng của học sinh một cách chính xác hơn.

4.3. Thiết kế Môi trường Tối ưu

Môi trường vật lý của các trường này phản ánh sự lai ghép tinh tế:

• Trật tự và Thẩm mỹ: Các lớp học (như ở Achieving Stars) có sự ngăn nắp, kệ thấp của Montessori.
• Tư liệu hóa (Documentation): Các bức tường không để trống mà trưng bày quá trình học tập của trẻ (Reggio), giúp phụ huynh và trẻ nhìn thấy sự tiến bộ tư duy.
• Phân vùng Hoạt động: Lớp học được chia thành các khu vực rõ ràng (Góc Xây dựng, Góc Gia đình, Góc Nghệ thuật) theo ảnh hưởng của HighScope, tạo luồng di chuyển hợp lý.17

5. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

Cuộc khảo sát sâu rộng về sáu mô hình giáo dục tại Hoa Kỳ (Angels, Achieving Stars, Early Foundations, MRA) và Châu Á (SJS Belcher, YCIS) khẳng định rằng sự tích hợp giữa Montessori, Reggio Emilia và HighScope không chỉ là một lý thuyết sư phạm mà là một thực tiễn thành công rực rỡ.

Các trường học này chứng minh rằng mô hình “Tam giác Lai ghép” (Tri-Hybrid Model) mang lại giá trị vượt trội:

1. Sự Chặt chẽ Toàn diện: Đáp ứng kỳ vọng học thuật của phụ huynh (thông qua Montessori/HighScope) mà không hy sinh niềm vui tuổi thơ (thông qua Reggio).
2. Khả năng Thích ứng Văn hóa: Mô hình này thành công cả trong văn hóa phương Tây đề cao cá nhân và văn hóa phương Đông đề cao tập thể.
3. Sẵn sàng cho Tương lai: Bằng cách kết hợp khả năng tự điều chỉnh (HighScope), sự tự chủ (Montessori) và kỹ năng cộng tác (Reggio), trẻ được trang bị đầy đủ các kỹ năng mềm cần thiết cho lực lượng lao động tương lai.

Khuyến nghị cho các nhà phát triển giáo dục:

• Không nên sao chép máy móc một phương pháp đơn lẻ. Hãy mạnh dạn xây dựng khung chương trình lai ghép dựa trên nhu cầu cụ thể của cộng đồng địa phương.
• Sử dụng HighScope làm khung thời gian và quy trình quản lý lớp học.
• Sử dụng Montessori làm cốt lõi cho chương trình học thuật và kỹ năng sống.
• Sử dụng Reggio Emilia để xây dựng văn hóa nhà trường, nghệ thuật và kết nối cộng đồng.

Mô hình lai ghép này chính là tương lai của giáo dục mầm non chất lượng cao, nơi mọi đứa trẻ đều tìm thấy con đường phát triển tối ưu nhất cho riêng mình.

(Hết báo cáo)

Nguồn trích dẫn

1. The top preschool programs and how they differ | BabyCenter, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.babycenter.com/child/learning-and-education/the-top-preschool-programs-and-how-they-differ_64635
2. Montessori vs Waldorf vs Reggio Emilia: Which Approach Is Right for Your Child? – Jabaloo, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://jabaloo.com/blogs/education/montessori-vs-waldorf-vs-reggio-emilia-which-approach-is-right-for-your-child
3. 8 Best Types of Preschool Programs for 2025 – Brightwheel, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://mybrightwheel.com/blog/types-of-preschool-programs
4. Reggio Emilia Approach, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.reggiochildren.it/en/reggio-emilia-approach/
5. Perceptions of the Reggio Emilia Approach to Early Childhood Education – ScholarWorks | Walden University Research, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://scholarworks.waldenu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=11129&context=dissertations
6. Play and learning in early childhood education: The contribution of High Scope, Reggio Emilia and Montessori pedagogical approaches, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://repositorium.uminho.pt/bitstreams/88ee3716-b0dd-4f2b-9475-cd81a957eec1/download
7. a comparative review of a reggio emilia inspired program for infants and toddlers – UA, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://ir.ua.edu/bitstreams/f394bf76-b900-4c77-a483-e2380a0f6bbd/download
8. Chapter 7: Exploring Early Childhood Curriculum Models: Approaches to Supporting Young Learners – WisTech Open, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://wtcs.pressbooks.pub/foundationsofece/chapter/chapter-7-exploring-early-childhood-curriculum-models-approaches-to-supporting-young-learners/
9. Hybrid Montessori, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.angels-preschool.com/hybrid_montessori_a.html
10. Montessori Method, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.angels-preschool.com/montessori_method_a.html
11. Angels Montessori Preschool, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.angels-preschool.com/
12. Angel’s Montessori Preschool in Alhambra, CA – Niche, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.niche.com/k12/angels-montessori-preschool-alhambra-ca/
13. Download – Education Bureau, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.edb.gov.hk/attachment/en/edu-system/preprimary-kindergarten/free-quality-kg-edu/KGs_and_KG-cum-CCCs_Profiles_2021_en.csv
14. 學校名單 School List, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://kgp2023.azurewebsites.net/edb/SchoolPDF/CW%20(Eng%20full%20list).pdf
15. Children start to explore and experience new things when they enter school life. Their curiosity and imagination slowly grows which inspires them to create their own new world. They start out like baby birds, only just learning to use their wings, flapping like little trumpets playing a song of life. – St. James’ Settlement Belcher Kindergarten Child Care Centre, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.sjsbelcher.org/teaching-concept/
16. ST JAMES’ SETTLEMENT BELCHER KINDERGARTEN, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://kgp2022.azurewebsites.net/edb/SchoolPDF/564354e-0001.pdf
17. Download – Education Bureau, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.edb.gov.hk/attachment/en/edu-system/preprimary-kindergarten/free-quality-kg-edu/KGP_2025_en.csv
18. St James’ Settlement Belcher Kindergarten – Quality Review Report (Translated Version), truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.edb.gov.hk/attachment/en/edu-system/preprimary-kindergarten/quality-assurance-framework/qr/qr-report/SJS_Belcher.pdf
19. Top 10 Montessori Schools in Milpitas, CA – Care.com, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.care.com/montessori-school/milpitas-ca
20. Achieving Stars Academy (Closed 2025) – Milpitas, CA – Private School Review, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.privateschoolreview.com/achieving-stars-academy-profile
21. Achieving Stars Academy – See 2025 Schedules, Reviews & More | ActivityHero.com, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.activityhero.com/biz/achieving-stars-academy
22. Educational Philosophy & Curriculum – EARLY FOUNDATIONS CHILD DEVELOPMENT CENTER, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.earlyfoundationscdc.com/our-programs
23. OF Sugar Land – Preschool-Elementary – Montessori Reggio Academy, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://montessorireggioacademy.com/sugar-land-campus/
24. Montessori Primary Program | Ages 3-6 | Houston – Montessori …, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://montessorireggioacademy.com/sugar-land-campus/preschool-campus/primary/
25. Montessori Language Curriculum: Development Phases Explained, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://montessorireggioacademy.com/phases-of-montessori-language-curriculum/
26. Advanced Primary Montessori Program | Ages 4-6, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://montessorireggioacademy.com/sugar-land-campus/elementary-bilingual-immersion/advanced-primary/
27. Best School-Age Childcare in Katy, TX – Winnie, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://winnie.com/katy-tx/school-care
28. Dr. Maria Montessori: Educational Philosophy Explained, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://montessorireggioacademy.com/dr-maria-montessoris-educational-philosophy-explain/
29. Our Montessori Teaching Team | Expert Educators – Montessori Reggio Academy, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://montessorireggioacademy.com/sugar-land-campus/our-team/
30. Montessori Reggio Academy of Sugar Land – Niche, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.niche.com/k12/montessori-reggio-academy-of-sugar-land-sugar-land-tx/
31. Montessori Reggio Academy (2025-26 Profile) – Sugar Land, TX – Private School Review, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.privateschoolreview.com/montessori-reggio-academy-profile
32. January-February 2021 – Beijing Kids, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.beijing-kids.com/wp-content/uploads/2021/02/2021.01-02-SCG-1.pdf
33. The Yew Chung Approach to Early Childhood Education; Centering Emergent Curriculum, Child-Led Inquiry, and Multilingualism, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://api.pageplace.de/preview/DT0400.9781000750133_A44159026/preview-9781000750133_A44159026.pdf
34. 9TH EDITION – ITS Education Asia, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://itseducation.asia/test/ITS_Schools_Guide_2018.pdf
35. Implementing the Project Approach: A Case Study of Hybrid Pedagogy in a Hong Kong Kindergarten – ResearchGate, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.researchgate.net/publication/316814048_Implementing_the_Project_Approach_A_Case_Study_of_Hybrid_Pedagogy_in_a_Hong_Kong_Kindergarten
36. The Glocalization of Early Childhood Curriculum; Global Childhoods, Local Curricula – Ziauddin University Libraries, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://lib.zu.edu.pk/ebookdata/Education/Early%20Childhood/(Routledge%20Research%20in%20Early%20Childhood%20Education)%20Philip%20Hui%20Li,%20Jennifer%20J.%20Chen%20-%20The%20Glocalization%20of%20Early%20Childhood%20Curriculum_%20Global%20Childhoods,%20Local%20Curricula-Routledge%20(2023).pdf
37. School curriculum speciality – 保良局屬下幼稚園, truy cập vào tháng 12 3, 2025, https://www.plkkgs.edu.hk/plkkhkg/en/activities/show/64