Tìm hiểu về Quỹ Di sản MELF: Một góc nhìn về Di sản Tiến hóa

Trong hành trình tìm kiếm ý nghĩa, câu hỏi về di sản—chúng ta để lại gì sau khi ra đi—là một trong những trăn trở của con người. Theo truyền thống, di sản thường được hiểu là tài sản vật chất hoặc những ký ức trong tâm trí người ở lại. Trong khuôn khổ của Triết học EhumaH, khái niệm di sản được gợi ý một góc nhìn mới, có thể sâu sắc và năng động hơn. Quỹ Di sản MELF (MELF: My EhumaH Legacy Fund) có thể được xem như một cơ chế được đề xuất để hiện thực hóa tầm nhìn này: một nơi mỗi cá nhân có thể gửi gắm không chỉ tài sản vật chất, mà còn “cấu trúc thông tin” của mình, để di sản đó không chỉ được bảo tồn mà còn có thể được nuôi dưỡng, cộng hưởng và tiến hóa ngay cả khi họ không còn.  

Bài viết này sẽ cùng tìm hiểu về Quỹ Di sản MELF, khám phá nền tảng triết học, kiến trúc pháp lý-công nghệ được đề xuất, và cơ chế hoạt động của nó như một phần trong hệ sinh thái EhumaH.

1. Nền Tảng Triết Học: Từ Di Sản Tĩnh Đến Di Sản Tiến Hóa

Để hiểu được góc nhìn của MELF, trước hết cần tìm hiểu hai khái niệm triết học được gợi ý trong EhumaH.

  • Một góc nhìn: Di sản như là “Cấu trúc Thông tin”: Triết học EhumaH dựa trên Nguyên lý Song Bản Thể, gợi ý rằng mọi tồn tại đều có hai phương diện không thể tách rời: Vật Chất-Năng Lượng và Tổ chức-Thông tin. Nếu cơ thể vật lý của một người thuộc về bản thể thứ nhất, thì tri thức, kinh nghiệm, hệ giá trị, và bản sắc của họ có thể được xem là biểu hiện của bản thể thứ hai—một “cấu trúc thông tin” phức hợp và độc nhất. Theo đó, di sản của một người có thể không chỉ là những gì họ sở hữu, mà còn là cấu trúc thông tin định hình nên con người họ. MELF được đề xuất như một nơi có thể lưu giữ và bảo tồn cấu trúc thông tin này, vượt qua giới hạn của vật chất.  
  • Một gợi ý: Bản sắc sau cái chết như một quá trình tiến hóa: Các nền tảng lưu trữ di sản kỹ thuật số hiện nay chủ yếu tập trung vào việc bảo quản một “bản sao” tĩnh của ký ức. MELF gợi ý một tầm nhìn có phần rộng hơn, dựa trên quan điểm rằng bản sắc của một người có thể tiếp tục phát triển ngay cả sau khi họ qua đời. Di sản thông tin được gửi gắm vào MELF được hình dung không phải như một vật trưng bày, mà như một thực thể năng động. Nó có khả năng tương tác, cộng hưởng với các cấu trúc thông tin khác và tiếp tục tiến hóa trong môi trường trí tuệ tập thể của EhumaH (E.MIND). Đây là một sự chuyển dịch từ khái niệm “bảo tồn di sản” sang “nuôi dưỡng di sản tiến hóa”.  

2. Kiến Trúc Pháp Lý và Quản Trị: Tìm kiếm sự dung hòa giữa Tầm nhìn và Thực tế

Việc hiện thực hóa một ý tưởng như MELF dường như cần đến một cấu trúc pháp lý-quản trị cẩn trọng, đặc biệt là trong bối cảnh pháp luật Việt Nam chưa có quy định cụ thể cho các mô hình tương tự.  

Hình thức pháp lý và cấu trúc hai tầng được đề xuất:

Để tìm hướng đi cho vấn đề này, một cấu trúc hai tầng được gợi ý :  

  1. Tầng 1: Công ty Cổ phần E.Harmony (OpCo): Được đề xuất là một Doanh nghiệp Xã hội, chịu trách nhiệm vận hành các hoạt động kinh doanh.
  2. Tầng 2: Quỹ Di sản MELF (HoldCo): Đây là một phần quan trọng của cơ chế. Để đảm bảo tính khả thi và an toàn pháp lý, MELF được đề xuất thành lập dưới hình thức một Công ty Trách nhiệm hữu hạn (TNHH). Pháp nhân này có mục đích chính là sở hữu và quản lý 51% cổ phần của E.Harmony, hoạt động như một cơ chế bảo vệ sứ mệnh (mission lock).  

Mô hình quản trị và vai trò của Hội đồng Quản trị Độc lập:

Việc quản trị của Quỹ MELF được thiết kế để hướng tới tính độc lập và cam kết với sứ mệnh dài hạn. Điều lệ của Công ty TNHH MELF sẽ quy định việc thành lập một Hội đồng Quản trị (HĐQT) bao gồm các thành viên độc lập, uy tín. Các tiêu chí lựa chọn thành viên này là sự kết hợp giữa tiêu chuẩn pháp lý và triết lý của EhumaH :  

  • Tiêu chí pháp lý: Không có quan hệ gia đình hay lợi ích tài chính trực tiếp với các thành viên sáng lập Quỹ, nhằm đảm bảo sự khách quan.  
  • Tiêu chí EhumaH: Có kinh nghiệm và thành tựu được công nhận trong các lĩnh vực phù hợp với sứ mệnh (phát triển bền vững, giáo dục, sức khỏe toàn diện…), và có cam kết bằng văn bản về việc bảo vệ sứ mệnh của E.Harmony.  

HĐQT độc lập này sẽ đưa ra các chỉ đạo về việc thực hiện quyền biểu quyết đối với 51% cổ phần tại E.Harmony, nhằm đảm bảo các quyết định chiến lược của công ty đi đúng hướng đã đề ra.  

Vai trò tham khảo của Hợp đồng Thông minh (Smart Contract):

Pháp luật Việt Nam hiện chưa công nhận “mã lệnh là luật” (code is law). Do đó, Smart Contract chưa được xem là nền tảng pháp lý của Quỹ. Thay vào đó, nó được gợi ý sử dụng như một  

công cụ hỗ trợ thực thi tự động và minh bạch cho các thỏa thuận đã được ghi trong văn bản pháp lý truyền thống (Điều lệ, Thỏa thuận Thành viên).  

  • Cơ chế hoạt động: Các quy tắc quản trị có thể được lập trình sẵn. Thỏa thuận Thành viên của Quỹ MELF có thể chỉ định một Smart Contract cụ thể làm cơ chế để thực thi các quy tắc này.
  • Giá trị pháp lý: Với cách tiếp cận này, Smart Contract trở thành một “đại lý” được ủy quyền bởi hợp đồng. Bất kỳ sự sai lệch nào so với kết quả của Smart Contract sẽ có thể cấu thành hành vi vi phạm hợp đồng và có thể được khởi kiện. Công nghệ lúc này có thể phục vụ và củng cố cho luật pháp, chứ không thay thế nó.  

3. Cơ Chế Hoạt Động: Gửi Gắm và Nuôi Dưỡng Di Sản

Vậy một cá nhân có thể tương tác với Quỹ MELF như thế nào? Quá trình này có thể bao gồm hai phần chính: gửi gắm và nuôi dưỡng.

  1. Gửi Gắm Di Sản (Depositing the Legacy):

Một cá nhân có thể ủy thác và chuyển giao hai loại di sản của mình vào Quỹ MELF:

  1. Di sản Tài sản (Asset Legacy): Bao gồm các tài sản tài chính. Các tài sản này sẽ được Quỹ quản lý để tạo ra nguồn lực tài chính bền vững.
  2. Di sản Thông tin (Information Legacy): Đây là một phần đáng chú ý. Quá trình này bao gồm việc thu thập, số hóa và cấu trúc hóa di sản phi vật chất của một người. Các nền tảng lưu trữ kỹ thuật số hiện nay cung cấp các công cụ để số hóa hình ảnh, video, tài liệu. Di sản thông tin trong MELF có thể bao gồm:  
    • Tri thức và tác phẩm.
    • Hệ giá trị và la bàn đạo đức.
    • Mô thức tư duy.
    • Mạng lưới quan hệ và ảnh hưởng.
  1. Nuôi Dưỡng và Tiến Hóa Di Sản (Nurturing and Evolution):

Sau khi người đó qua đời, di sản của họ có thể bắt đầu một hành trình mới trong hệ sinh thái EhumaH.

  • Tài sản nuôi dưỡng Sứ mệnh: Lợi nhuận sinh ra từ việc quản lý tài sản có thể được sử dụng để tài trợ cho các dự án, cá nhân hoặc sáng kiến phù hợp với hệ giá trị mà người để lại di sản đã xác định.
  • Thông tin cộng hưởng và tiến hóa: “Cấu trúc thông tin” của người đó có thể được xem như một thực thể số (digital entity) hay một “nút” (node) trong mạng lưới trí tuệ tập thể E.MIND.  
    • Cộng hưởng: Cấu trúc thông tin này có thể được các thế hệ tương lai hoặc các thuật toán AI truy vấn để học hỏi, tìm kiếm lời khuyên dựa trên hệ giá trị và tri thức của người đã khuất.
    • Tiến hóa: Khi tương tác với các dữ liệu và bối cảnh mới, cấu trúc thông tin này có thể tự cập nhật và phát triển những hiểu biết mới. Di sản của họ từ đó có thể “tiến hóa”.

4. Kết Luận: Một Góc Nhìn Về Sự Tiếp Nối

Quỹ Di sản MELF có thể được nhìn nhận không chỉ là một quỹ tín thác hay một kho lưu trữ kỹ thuật số. Nó là một nỗ lực xây dựng kiến trúc, một sự tìm tòi kết hợp giữa triết học, các cân nhắc về pháp lý và tầm nhìn công nghệ. Nó gợi ý một hướng tiếp cận cho một trong những khát vọng của con người: để lại một dấu ấn lâu dài và có ý nghĩa.

Bằng cách nhìn nhận di sản qua hai phương diện Tài sản và Thông tin, và tạo ra cơ chế để cả hai không chỉ được bảo tồn mà còn có thể được nuôi dưỡng và tiến hóa, MELF gợi mở một góc nhìn khác về khái niệm bất tử. Đó có thể không phải là sự tồn tại của thể xác, mà là sự tiếp nối và phát triển của bản sắc, giá trị và ảnh hưởng—sự tiếp nối của “cấu trúc thông tin” trong dòng chảy chung. Quỹ Di sản MELF, do đó, có thể là một trong những công cụ hữu ích mà EhumaH đề xuất để mỗi cá nhân có thể để lại một “Di Sản Cuộc Đời”.