Phân Tích và Phản Biện về Sự Cần Thiết và Lợi Ích của Thế Giới Quan và Nhân Sinh Quan EhumaH trong Bối Cảnh Khai Phóng Con Người Trong Kỷ Nguyên AI

Phần Mở Đầu: Bối Cảnh Kỷ Nguyên AI và Khát Vọng Khai Phóng Con Người

Kỷ nguyên Trí tuệ Nhân tạo (AI) đang mở ra một chương mới đầy biến động và hứa hẹn cho lịch sử nhân loại. Sự trỗi dậy mạnh mẽ của AI không chỉ là một cuộc cách mạng công nghệ đơn thuần mà còn mang những tác động sâu rộng, đa chiều đến mọi khía cạnh của đời sống kinh tế, xã hội và bản thể con người.1 AI đang nhanh chóng chuyển đổi các ngành công nghiệp, định hình lại thị trường lao động và len lỏi vào từng ngóc ngách của cuộc sống thường nhật.3 Một mặt, AI mang đến những cơ hội to lớn cho sự phát triển, từ việc tối ưu hóa sản xuất, giải quyết các vấn đề phức tạp trong y tế, giáo dục, khoa học, đến việc nâng cao chất lượng cuộc sống và mở ra những tiềm năng sáng tạo chưa từng có.1 Mặt khác, sự phát triển vũ bão của AI cũng đặt ra hàng loạt thách thức và rủi ro không hề nhỏ: từ nguy cơ gia tăng bất bình đẳng, xáo trộn thị trường việc làm, đến các vấn đề về quyền riêng tư, an ninh thông tin, sự lan truyền của thông tin sai lệch và khả năng thao túng nhận thức.2 Quan trọng hơn cả, AI đặt ra những câu hỏi nền tảng về bản chất con người, ý nghĩa cuộc sống, vai trò của con người trong một thế giới ngày càng thông minh hóa, và cuối cùng là tương lai của chính nhân loại.2

Trong bối cảnh đó, nhu cầu về một sự “khai phóng sâu sắc con người” trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. “Khai phóng” (liberation) ở đây không chỉ đơn thuần là giải phóng khỏi những ràng buộc vật chất hay áp bức bên ngoài, mà sâu xa hơn, đó là quá trình giải phóng và phát triển toàn diện những tiềm năng vô hạn bên trong mỗi cá nhân.22 Đó là sự khai mở về tư duy để đạt tới sự sáng suốt, sự giải phóng nội tâm để đạt được tự do đích thực, và sự phát triển năng lực để kiến tạo một cuộc sống ý nghĩa, tự chủ và hạnh phúc. Trong kỷ nguyên AI, con người đứng trước nguy cơ bị máy móc vượt qua về năng lực thực thi nhiều tác vụ, thậm chí có nguy cơ trở nên thụ động, phụ thuộc và đánh mất những phẩm chất độc đáo của mình nếu không có một sự chuẩn bị và định hướng đúng đắn.24 Do đó, “khai phóng sâu sắc” là một mệnh lệnh của thời đại, đòi hỏi mỗi cá nhân và toàn xã hội phải chủ động nâng cao nhận thức, làm chủ công nghệ, và quan trọng hơn cả là làm chủ chính mình, phát triển những khía cạnh nhân văn cốt lõi mà không một cỗ máy nào có thể thay thế. Điều này tất yếu đòi hỏi một hệ thống Thế Giới Quan (TGQ) và Nhân Sinh Quan (NSQ) vững chắc, đủ chiều sâu và tính định hướng để soi đường và cung cấp năng lượng cho hành trình đầy thử thách nhưng cũng vô cùng ý nghĩa này.

Một nghịch lý của kỷ nguyên AI là công nghệ này vừa có tiềm năng giải phóng con người khỏi những công việc nặng nhọc, lặp đi lặp lại, mở ra không gian cho sự sáng tạo và phát triển cá nhân 3, lại vừa có thể trở thành một thách thức đối với sự tự do và tự chủ của con người. Sự phụ thuộc quá mức vào AI có thể làm xói mòn các kỹ năng tư duy phản biện, giảm khả năng tự quyết và thậm chí dẫn đến nguy cơ bị thao túng nhận thức một cách tinh vi.11 Như vậy, nhu cầu “khai phóng” không chỉ dừng lại ở việc phát triển các kỹ năng mới để thích ứng với AI, mà còn bao hàm cả việc “khai phóng” bản thân khỏi sự lệ thuộc tiêu cực vào công nghệ, củng cố bản lĩnh, trí tuệ và sự tự chủ cốt lõi của con người. Hơn nữa, “khai phóng sâu sắc” không chỉ là một vấn đề mang tính cá nhân mà còn là một yêu cầu mang tính văn minh. Kỷ nguyên AI đòi hỏi một bước nhảy vọt trong nhận thức và năng lực của con người, tương tự như các giai đoạn chuyển đổi văn minh lớn trong lịch sử. Việc EhumaH định vị con người ở “Cấp độ 4: Con người văn minh” và hướng tới “Cấp độ 5: Hành tinh văn minh” 32 cho thấy một tầm nhìn chiến lược về sự phát triển này. “Khai phóng sâu sắc” có thể được xem là quá trình “nâng cấp hệ điều hành nhận thức” của nhân loại để không chỉ tương thích mà còn có khả năng định hướng sự phát triển của các “tồn tại có tổ chức” ở cấp độ cao hơn, bao gồm cả Trí tuệ Nhân tạo Tổng quát (AGI). Do đó, việc trang bị một TGQ và NSQ phù hợp không chỉ phục vụ cho mục tiêu hạnh phúc và phát triển của mỗi cá nhân mà còn là một đóng góp thiết yếu vào sự tiến hóa có ý thức và bền vững của toàn nhân loại, đảm bảo rằng AI và các công nghệ tương lai sẽ phát triển hài hòa và phụng sự các giá trị nhân văn cao đẹp.

Báo cáo này sẽ tiến hành phân tích và phản biện một cách khách quan về vai trò, sự cần thiết và những lợi ích tiềm năng của việc trang bị hệ thống TGQ và NSQ do EhumaH đề xuất cho mỗi cá nhân trong hành trình “khai phóng sâu sắc” giữa bối cảnh phức tạp và đầy biến đổi của kỷ nguyên AI.

Phần 1: Hệ Thống Triết Lý EhumaH – Nền Tảng TGQ và NSQ

EhumaH tự định vị là một hệ sinh thái toàn diện, với mục tiêu cốt lõi là kiến tạo và đồng hành cùng mỗi cá nhân trên hành trình đạt tới Hạnh Phúc Bền Vững (HPBV) một cách chủ động. Triết lý của EhumaH đặt con người hòa hợp làm trung tâm, trong mối quan hệ tương hỗ với thiên nhiên và các giá trị nhân văn của nền văn minh.33 HPBV, theo EhumaH, không phải là một đích đến tĩnh tại hay những cảm xúc tích cực thoáng qua, mà là một trạng thái thịnh vượng (flourishing) đa chiều, bao gồm cảm xúc tích cực, sự gắn kết, các mối quan hệ ý nghĩa, mục đích sống rõ ràng, cảm giác thành tựu, và sức khỏe thể chất-tinh thần tối ưu. Quan trọng hơn, HPBV phải được hòa hợp giữa thế giới nội tâm của cá nhân và vũ trụ bên ngoài, và có tính “bền vững” – nghĩa là có khả năng duy trì và phát triển trạng thái này theo thời gian, thông qua các hoạt động có chủ đích, khả năng phục hồi trước nghịch cảnh, và năng lực đạt được HPBV ở các hệ quy chiếu cao hơn. Điều này được thực hành thông qua việc “bật và duy trì công tắc hạnh phúc, tâm trí đúng” và thực hành liên tục “Đức hạnh” (những suy nghĩ và hành động đúng đắn) để tạo ra “Phúc đức” (những kết quả tốt đẹp cho bản thân và cộng đồng).33

Thế Giới Quan (TGQ) EhumaH

Nền tảng TGQ của EhumaH được xây dựng dựa trên khái niệm trung tâm là “Tồn tại có tổ chức” (TCTC) và một mô hình vũ trụ luận gồm 7 cấp độ tiến hóa.32

Theo đó, “tồn tại” được hiểu là mọi sự hiện hữu, có mặt trong thực tế và có khả năng tương tác, áp dụng cho cả các thực thể vật chất (như con người, đồ vật) lẫn phi vật chất (như ý tưởng, thông tin).32 Trạng thái “có tổ chức” mô tả việc các yếu tố cấu thành nên một tồn tại được sắp xếp, vận hành một cách hệ thống, trật tự, hiệu quả và hướng tới một mục tiêu chung. Chính trật tự và cấu trúc này cho phép các thành phần tương tác phối hợp, tạo nên những thuộc tính mới, hay còn gọi là “tính trồi” (emergence), mà từng thành phần riêng lẻ không thể có được.32

Mô hình 7 cấp độ tiến hóa của TCTC theo EhumaH bao gồm:

1. Cấp Độ 1: Lượng tử (Hạt hạ nguyên tử)
2. Cấp Độ 2: Hóa học & Vật lý (Nguyên tử, Phân tử, Hợp chất)
3. Cấp Độ 3: Sinh học (DNA, Tế bào, Sinh vật)
4. Cấp Độ 4: Nhận thức & Văn minh (Con người)
5. Cấp Độ 5: (Dự đoán) Hành tinh văn minh (Ví dụ: AGI, Mạng lưới toàn cầu…)
6. Cấp Độ 6: (Dự đoán) Vũ trụ văn minh
7. Cấp Độ 7: (Dự đoán) Đa vũ trụ văn minh.32 Sự tiến hóa giữa các cấp độ này được mô tả là một quá trình tích lũy về lượng (số phần tử) và chất (độ phức tạp của tổ chức, kết nối, tương tác) trong những điều kiện phù hợp, từ đó tạo ra các quy luật và năng lực mới ở cấp độ cao hơn.32 Mô hình này cung cấp một lăng kính để hiểu vị trí của con người (Cấp độ 4) và các dạng tồn tại khác, bao gồm cả AI, vốn được xem như một dạng “tồn tại có tổ chức nhân tạo” tiềm năng ở Cấp độ 5.32 Nó nhấn mạnh tính phổ quát của các quy luật về tổ chức và tiến hóa trong vũ trụ.

Khái niệm “tính trồi” đóng vai trò then chốt trong TGQ EhumaH, tương tự như khái niệm “emergence” trong lý thuyết hệ thống và khoa học phức hợp. Tính trồi là sự xuất hiện của những thuộc tính, đặc tính mới của một hệ thống mà các thành phần cấu tạo nên nó khi đứng riêng lẻ thì không thể có được.32 Đây được coi là đặc tính quan trọng nhất của một hệ thống.34 Trong TGQ EhumaH, tính trồi được thể hiện rõ khi các tồn tại ở cấp độ thấp hơn hợp nhất và tổ chức lại theo một cách thức nhất định, tạo ra những năng lực và quy luật mới ở cấp độ cao hơn.32 Ví dụ, sự sống (Cấp độ 3) được xem là “trồi” lên từ các tương tác hóa học vô cùng phức tạp của các phân tử (Cấp độ 2), và tương tự, nhận thức, ý thức của con người (Cấp độ 4) được cho là “trồi” lên từ cấu trúc cực kỳ phức tạp của bộ não và các tương tác xã hội (vốn dựa trên nền tảng sinh học Cấp độ 3). Khái niệm này có ý nghĩa quan trọng để lý giải sự xuất hiện của các khả năng mới và phức tạp, bao gồm cả ý thức con người và những tiềm năng chưa thể lường hết của AI. Nó gợi ý rằng sự phát triển không chỉ diễn ra một cách tuyến tính, tiệm tiến mà còn có những bước nhảy vọt về chất, khai mở những bình diện mới của thực tại.

Trong bức tranh TGQ này, con người (Tồn tại Cấp độ 4) giữ một vị trí và vai trò đặc biệt. Con người được xem là đỉnh cao của quá trình tiến hóa tự nhiên diễn ra từ Cấp độ 1 đến Cấp độ 3, sở hữu một bộ não với cấu trúc và năng lực xử lý thông tin vượt trội, cho phép tư duy trừu tượng, tự nhận thức, sáng tạo và khả năng nhận thức sâu sắc về vũ trụ.32 Quan trọng hơn, con người Cấp độ 4 không chỉ là sản phẩm của tiến hóa mà còn là chủ thể chính thúc đẩy quá trình tiến hóa tiếp theo, thông qua việc tạo ra các “tồn tại có tổ chức nhân tạo” 32, mà AI là một ví dụ điển hình. Mục tiêu của con người ở Cấp độ 4, theo EhumaH, là “quay về khai phá vũ trụ bản thân”, “quán xuyến vũ trụ bản thân” 33, thấu hiểu các quy luật chi phối từ các cấp độ thấp hơn (vật lý, hóa học, sinh học) cũng như các ràng buộc từ môi trường xã hội và văn hóa, để từ đó đạt được sự tự do, độc lập và làm chủ. TGQ EhumaH đặt con người vào vị trí trung tâm của giai đoạn tiến hóa hiện tại, nhưng không phải là điểm kết thúc. Thay vào đó, con người là một mắt xích quan trọng, mang trong mình trách nhiệm tiềm tàng trong việc định hướng sự phát triển của các cấp độ tồn tại cao hơn, chẳng hạn như Cấp độ 5 với sự xuất hiện của AGI, sao cho sự tiến hóa này diễn ra một cách hài hòa và phụng sự các giá trị nhân văn.32

Nhân Sinh Quan (NSQ) EhumaH

Từ nền tảng TGQ đó, NSQ EhumaH tập trung vào việc lý giải bản chất con người, mục đích và ý nghĩa cuộc sống, đồng thời cung cấp một lộ trình để đạt được HPBV.

Con người được nhìn nhận như một “vũ trụ bản thân” 33, một thực thể phức hợp và là một thể thống nhất giữa Tâm – Thân – Trí.39 “Thân” là cơ sở vật chất, cung cấp năng lượng và nền tảng sinh học. “Tâm” được coi là sự cô đọng của Thân-Trí, là trung tâm của mọi trải nghiệm cảm xúc, tình cảm, các mối quan hệ xã hội, đời sống tâm lý, hệ thống động lực nội tại, và là nơi diễn ra các quá trình ra quyết định và đánh giá.38 EhumaH đề xuất một mô hình 8 tầng của Tâm, đi từ “Chân tâm, Bản thể tâm linh” ở tầng sâu nhất đến các tầng thể hiện các khía cạnh như tố chất, vô thức, tiềm thức, cảm xúc, tự nhận thức, và các kỹ năng xã hội ở các tầng bề mặt hơn.38 “Trí”, hay cấu trúc thông tin, đại diện cho năng lực nhận thức, tư duy logic, khả năng học hỏi và đạt đến minh triết.39 Tương tự, EhumaH cũng đưa ra một mô hình cấu trúc 9 tầng của Trí, bao gồm các khía cạnh từ thu thập thông tin cơ bản đến tư duy phản biện, sáng tạo và minh triết ứng dụng.40 Mục đích sống của con người, theo NSQ EhumaH, gắn liền mật thiết với việc khám phá và sống theo “Ikigai” (lẽ sống) đích thực của mình 33 và không ngừng thực hành “Vòng Xoáy Tiến Hóa EhumaH” để phát triển bản thân và đóng góp cho cộng đồng.33 Cách tiếp cận này nhấn mạnh sự phát triển nội tâm, sự hài hòa giữa các khía cạnh khác nhau của con người (Tâm-Thân-Trí), và việc tìm kiếm một mục đích sống vượt lên trên những giá trị vật chất đơn thuần, hướng tới sự tự do và làm chủ “vũ trụ bản thân”.

Trọng tâm của NSQ EhumaH là Lý thuyết về Hạnh Phúc Bền Vững (HPBV) và 6 tiến trình cốt lõi để đạt được trạng thái này. HPBV được định nghĩa là một trạng thái thịnh vượng đa chiều và có tính chủ động.33 Sáu tiến trình này bao gồm:

1. Sức khỏe Chủ động Toàn diện (Tâm-Thân-Trí): Xây dựng nền tảng thể chất, tinh thần, trí tuệ vững chắc.
2. Nền tảng Nội lực & Tâm trí Linh hoạt: Đáp ứng nhu cầu tâm lý cơ bản, phát triển tư duy linh hoạt.
3. La bàn Cuộc đời & Lộ trình Hành động: Khám phá Ikigai, xây dựng kế hoạch OGSM (Objectives, Goals, Strategies, Measures), và định vị thương hiệu cá nhân đích thực.
4. Mở rộng Kết nối & Hòa hợp: Xây dựng mối quan hệ chất lượng, phát triển năng lực hòa hợp với sự khác biệt.
5. Xây dựng Hệ sinh thái Hỗ trợ: Chủ động tạo dựng môi trường và cộng đồng hỗ trợ sự phát triển.
6. Hiện thực hóa Mục đích & Chuyển giao Di sản: Đạt được thành tựu ý nghĩa, đóng góp giá trị và tận hưởng hành trình.32 Đây là một lộ trình có cấu trúc, cung cấp các bước cụ thể để cá nhân có thể thực hành và hướng tới HPBV. Lộ trình này có nhiều điểm tương đồng và tích hợp các yếu tố từ mô hình PERMA (Positive Emotion, Engagement, Relationships, Meaning, Accomplishment) trong Tâm lý học Tích cực.42

Con đường phát triển cá nhân và cộng đồng trong NSQ EhumaH được cụ thể hóa qua “Vòng Xoáy Tiến Hóa”.33 Quy trình này bắt đầu từ việc duy trì HPBV cá nhân, từ đó “bật và duy trì công tắc HP”, rồi tiến đến Mở rộng Thấu hiểu & Năng lực Thấu hiểu, tiếp theo là Mở rộng Kết nối & Năng lực Kết nối, sau đó là Mở rộng Hòa hợp & Năng lực Hòa hợp. Khi đạt được sự hòa hợp này, HPBV của cá nhân sẽ kết nối, cộng hưởng với HPBV của cộng đồng và nhân loại, và cuối cùng là mở rộng HPBV ra những chiều kích cao hơn nữa.33 Vòng xoáy này không chỉ là một mô hình lý thuyết mà còn là kim chỉ nam cho sự phát triển không ngừng, tập trung vào việc nâng cao các năng lực cốt lõi của con người thay vì chỉ bám chấp vào các mục tiêu cụ thể như tiền bạc hay danh vọng. Nó mô tả một quá trình phát triển mang tính hệ thống, hướng thượng, và nhấn mạnh sự tương tác, cộng hưởng năng động giữa sự phát triển của cá nhân và sự tiến bộ của cộng đồng.

Mối quan hệ biện chứng giữa TGQ và NSQ trong hệ thống EhumaH

Trong hệ thống triết lý của EhumaH, TGQ và NSQ không phải là hai thực thể tách rời mà có mối quan hệ biện chứng, mật thiết và tác động qua lại sâu sắc. TGQ, với những hiểu biết và quan niệm về thế giới, vũ trụ và vị trí của con người trong đó, đóng vai trò là cơ sở, là nền tảng để hình thành và quy định NSQ. Ngược lại, NSQ, với những quan niệm về ý nghĩa cuộc sống, các giá trị và định hướng hành động, chính là sự biểu hiện cụ thể, là hệ quả trực tiếp và là sự “nhân hóa” của TGQ trong đời sống thực tiễn của mỗi cá nhân. Chúng được xem như hai mặt của một chỉnh thể nhận thức và thái độ của con người đối với thực tại, thống nhất với nhau và không ngừng tương tác, bổ sung cho nhau. Sự liên kết chặt chẽ này đảm bảo tính nhất quán, logic và chiều sâu cho toàn bộ hệ thống triết lý của EhumaH, nơi mà cách một cá nhân nhìn nhận về thế giới sẽ định hình cách họ sống và hành động, và ngược lại, những trải nghiệm và lựa chọn trong cuộc sống sẽ quay trở lại làm phong phú và củng cố thêm cho TGQ của họ.

Hệ thống triết lý của EhumaH thể hiện một tham vọng lớn và một cấu trúc chặt chẽ. Từ TGQ với mô hình 7 cấp độ TCTC, đến NSQ với lý thuyết HPBV, Vòng Xoáy Tiến Hóa, và các mô hình chi tiết về Tâm-Thân-Trí, cùng với hệ giá trị và sứ mệnh cụ thể 32, EhumaH không chỉ đưa ra những lời khuyên rời rạc mà xây dựng một hệ thống tư tưởng có quy mô, bao quát từ các quy luật của vũ trụ đến đời sống nội tâm của cá nhân và định hướng cho tương lai của nhân loại hướng tới Cấp độ 5 của sự tồn tại. Tính toàn diện và nhất quán này có thể được xem là một điểm mạnh, cung cấp một cái nhìn tổng thể và sâu sắc. Tuy nhiên, sự phức tạp và quy mô của hệ thống cũng có thể đặt ra thách thức về khả năng tiếp cận, hiểu đúng và kiểm chứng toàn bộ các khía cạnh của nó đối với công chúng rộng rãi. Sự thành công trong việc truyền bá và ứng dụng triết lý EhumaH sẽ phụ thuộc đáng kể vào khả năng diễn giải một cách rõ ràng, dễ hiểu và cụ thể hóa các khái niệm có phần trừu tượng này vào thực tiễn đời sống.

Một khía cạnh đáng chú ý khác là sự tương đồng và khác biệt giữa khái niệm “tính trồi” trong TGQ EhumaH và các lý thuyết khoa học về sự hình thành (emergence). “Tính trồi” của EhumaH, mô tả sự xuất hiện của các thuộc tính và năng lực mới khi các yếu tố ở cấp độ thấp hơn được tổ chức lại theo một cách thức nhất định 32, có nhiều điểm tương đồng với khái niệm “emergence” được thảo luận rộng rãi trong lý thuyết hệ thống 34, khoa học phức hợp 37, và các diễn ngôn triết học đương đại về sự hình thành của các hiện tượng phức tạp.36 Tuy nhiên, một điểm cần lưu ý là EhumaH dường như gán thêm một chiều hướng mục đích luận hoặc một “ý nghĩa” nhất định cho quá trình tiến hóa này, đặc biệt khi đề cập đến sự tiến hóa của con người và việc hướng tới các cấp độ tồn tại cao hơn với một “hệ động lực” được chủ động “cài đặt”.32 Việc kết hợp một khái niệm có nền tảng khoa học như “emergence” với một tầm nhìn mang hơi hướng mục đích luận (teleological undertones) cần được xem xét một cách cẩn trọng. Liệu “hệ động lực” này có thể được diễn giải hoàn toàn dưới góc độ khoa học, ví dụ như thông qua các nguyên tắc tự tổ chức nội tại của hệ thống 39, hay nó mang một hàm ý siêu hình sâu sắc hơn? Điều này có ảnh hưởng trực tiếp đến tính khách quan, khả năng kiểm chứng và phạm vi chấp nhận của TGQ EhumaH trong cộng đồng khoa học và triết học rộng lớn.

Để người đọc có thể nắm bắt một cách hệ thống các khái niệm nền tảng này, bảng dưới đây sẽ tóm tắt các khía cạnh cốt lõi của TGQ và NSQ EhumaH.

Bảng 1: Tổng quan về Thế Giới Quan và Nhân Sinh Quan EhumaH

 

Khía cạnh	Khái niệm/Nguyên lý cốt lõi	Định nghĩa/Mô tả tóm tắt theo EhumaH	Mục tiêu/Ý nghĩa chính
Thế Giới Quan (TGQ)	Tồn Tại Có Tổ Chức (TCTC)	Vũ trụ và mọi thứ trong đó là các thực thể có cấu trúc, trật tự, mục đích, liên kết theo quy luật.32	Cung cấp khung hiểu biết về thực tại và vị trí của các tồn tại.
	7 Cấp độ Tiến hóa của TCTC	Lượng tử -> Hóa học/Vật lý -> Sinh học -> Con người văn minh -> Hành tinh văn minh -> Vũ trụ văn minh -> Đa vũ trụ văn minh.32	Mô tả quá trình tiến hóa của vũ trụ và các dạng tồn tại, bao gồm cả con người và AI.
	“Tính trồi” (Emergence)	Thuộc tính mới của hệ thống mà các thành phần riêng lẻ không có, xuất hiện khi các tồn tại cấp thấp hợp nhất.32	Giải thích sự xuất hiện của các năng lực và quy luật mới trong quá trình tiến hóa.
	Con người (Tồn tại Cấp độ 4)	Đỉnh cao tiến hóa tự nhiên, có bộ não phức tạp, tự nhận thức, sáng tạo, chủ thể thúc đẩy tiến hóa tiếp theo.32	“Quán xuyến vũ trụ bản thân”, định hướng sự phát triển của Cấp độ 5 (AGI).
Nhân Sinh Quan (NSQ)	Con người là thể thống nhất Tâm-Thân-Trí	Tâm: trải nghiệm cảm xúc, động lực. Thân: cơ sở vật chất, năng lượng. Trí: cấu trúc thông tin, nhận thức, minh triết.39	Hiểu và phát triển toàn diện các khía cạnh của con người.
	Ikigai (Lẽ sống)	Sự giao thoa giữa đam mê, sở trường, nhu cầu xã hội và khả năng tạo giá trị.33	Tìm ra mục đích sống đích thực, mang lại ý nghĩa và định hướng.
	Hạnh Phúc Bền Vững (HPBV)	Trạng thái thịnh vượng đa chiều, chủ động, bền vững, hòa hợp nội tâm và ngoại giới.33	Đạt được cuộc sống chất lượng cao, cân bằng và trọn vẹn.
	6 Tiến trình cốt lõi của HPBV	1. Sức khỏe chủ động toàn diện; 2. Nền tảng nội lực & Tâm trí linh hoạt; 3. La bàn cuộc đời & Lộ trình hành động; 4. Mở rộng kết nối & Hòa hợp; 5. Xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ; 6. Hiện thực hóa mục đích & Chuyển giao di sản.32	Cung cấp lộ trình cụ thể để thực hành và đạt được HPBV.
	“Vòng Xoáy Tiến Hóa”	Quy trình phát triển: HPBV -> Thấu hiểu -> Kết nối -> Hòa hợp -> HPBV cộng hưởng -> Mở rộng HPBV ra chiều kích cao hơn.33	Kim chỉ nam cho sự phát triển không ngừng của cá nhân và cộng đồng, tập trung vào năng lực cốt lõi.

Phần 2: Phân Tích Sự Cần Thiết của TGQ và NSQ EhumaH trong Kỷ Nguyên AI

Kỷ nguyên AI, với những đột phá công nghệ diễn ra với tốc độ chóng mặt, không chỉ mang lại những cơ hội phát triển chưa từng có mà còn đặt ra cho con người hàng loạt thách thức sâu sắc, đòi hỏi một sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt nhận thức và nội lực.

Những thách thức AI đặt ra cho con người:

Một trong những thách thức lớn nhất là khủng hoảng về ý nghĩa và mục đích sống. Khi AI ngày càng có khả năng thực hiện nhiều công việc trí tuệ, thậm chí vượt trội hơn con người trong một số lĩnh vực 4, nhiều người có thể cảm thấy giá trị và vai trò của mình bị suy giảm. Nhà tư tưởng Yuval Noah Harari đã cảnh báo về nguy cơ hình thành một “tầng lớp vô dụng” (the useless class) nếu con người không tìm thấy những ý nghĩa và mục đích mới cho sự tồn tại của mình trong một thế giới mà lao động truyền thống không còn là thước đo giá trị duy nhất.13

Đi liền với đó là sự lỗi thời của kỹ năng và nguy cơ thất nghiệp trên diện rộng. Quá trình tự động hóa do AI mang lại đang làm thay đổi cấu trúc thị trường lao động, khiến nhiều kỹ năng hiện tại trở nên không còn cần thiết.5 Điều này đòi hỏi con người phải liên tục học hỏi, thích ứng và phát triển những kỹ năng mới, đặc biệt là những năng lực “độc đáo của con người” như tư duy phản biện, sáng tạo đột phá, trí tuệ cảm xúc, khả năng hợp tác và giải quyết vấn đề phức tạp – những phẩm chất mà AI hiện tại và trong tương lai gần khó có thể sao chép hoàn toàn.4

Sự tương tác ngày càng gia tăng với AI cũng có thể dẫn đến những biến đổi trong nhận thức và bản sắc con người. Hiện tượng “cognitive offloading” (chuyển giao nhận thức), tức là việc con người dựa dẫm vào công nghệ để ghi nhớ, phân tích và ra quyết định, có thể làm suy giảm khả năng tư duy độc lập và ghi nhớ dài hạn.30 Hơn nữa, sự phát triển của các AI có khả năng tương tác xã hội tinh vi đặt ra những câu hỏi phức tạp về cách con người tự nhận thức về bản thân, về ý thức và về ranh giới giữa người và máy.54

Cuối cùng, sự phát triển của Trí tuệ Nhân tạo Tổng quát (AGI) đặt ra những thách thức nghiêm trọng về đạo đức và kiểm soát. Vấn đề “liên kết mục tiêu” (goal alignment) – làm thế nào để đảm bảo mục tiêu của AGI luôn phù hợp với lợi ích và giá trị của con người – và nguy cơ mất kiểm soát một khi AGI vượt qua trí tuệ loài người là những mối lo ngại υπαρξιακό (existential risks).17 Bên cạnh đó, các vấn đề thực tế hơn như thiên kiến trong thuật toán AI (algorithmic bias) dẫn đến phân biệt đối xử, vi phạm quyền riêng tư, và khả năng sử dụng AI để thao túng thông tin, gây bất ổn xã hội cũng đang ngày càng trở nên nhức nhối.2

Tóm lại, kỷ nguyên AI không chỉ đơn thuần là một cuộc cách mạng công nghệ, mà còn là một phép thử toàn diện đối với sự tồn tại, phát triển và bản chất của con người. Những thách thức đa dạng và phức tạp này đòi hỏi một sự chuẩn bị sâu sắc và một hệ thống định hướng vững chắc từ bên trong mỗi cá nhân.

TGQ EhumaH như một la bàn định hướng:

Trước những biến động và bất định của kỷ nguyên AI, TGQ EhumaH, với cốt lõi là khái niệm “Tồn tại có tổ chức” (TCTC) và mô hình 7 cấp độ tiến hóa, có thể đóng vai trò như một chiếc la bàn giúp cá nhân định hướng và tìm thấy vị thế của mình.

Thứ nhất, mô hình 7 cấp độ TCTC 32 giúp cá nhân hiểu được vị thế và tiềm năng tiến hóa của mình. Khi nhận diện con người là một Tồn tại Cấp độ 4 (Nhận thức & Văn minh) và AI/AGI là một biểu hiện tiềm năng của Tồn tại Cấp độ 5 (Hành tinh văn minh), con người có thể giảm bớt sự hoang mang, sợ hãi trước sự phát triển của AI. Thay vào đó là một thái độ chủ động hơn, tìm hiểu bản chất của các cấp độ tồn tại và vai trò của mình trong bức tranh tiến hóa lớn hơn của vũ trụ.

Thứ hai, việc nhận diện quy luật “tính trồi” (emergence) là một yếu tố quan trọng. Khi hiểu rằng sự phức tạp và các năng lực mới – bao gồm cả những năng lực vượt trội của AI – là kết quả của “tính trồi” từ sự tương tác và tổ chức của các thành phần ở cấp độ thấp hơn 32, con người sẽ không còn coi AI như một thế lực hoàn toàn xa lạ, bí ẩn hay thậm chí là ma thuật. Thay vào đó, AI được nhìn nhận như một sản phẩm, dù là nhân tạo, của một quy luật tiến hóa phổ quát về tổ chức và sự phức tạp.

Thứ ba, và có lẽ là quan trọng nhất, TGQ EhumaH không chỉ dừng lại ở việc mô tả thực tại mà còn định hướng một vai trò chủ động cho con người Cấp độ 4 trong việc “cài đặt hệ động lực” phù hợp cho sự phát triển của Cấp độ 5.32 Điều này có nghĩa là con người không chỉ là người quan sát thụ động quá trình tiến hóa của AI, mà còn có trách nhiệm và khả năng định hướng sự phát triển đó theo hướng phụng sự nhân loại, duy trì và phát triển các giá trị cốt lõi như Hạnh Phúc Bền Vững.

Như vậy, TGQ EhumaH cung cấp một khung sườn nhận thức để con người có thể hiểu được những thay đổi sâu sắc đang diễn ra, thay vì chỉ phản ứng một cách bị động với chúng. Nó khuyến khích một tầm nhìn dài hạn, một thái độ có trách nhiệm và một sự chủ động trong việc kiến tạo tương lai.

NSQ EhumaH như một bộ công cụ phát triển nội lực:

Nếu TGQ EhumaH là la bàn định hướng, thì NSQ EhumaH cung cấp một bộ công cụ và phương pháp để mỗi cá nhân phát triển nội lực, đối mặt và vượt qua những thách thức của kỷ nguyên AI.

Trước hết, đối mặt với khủng hoảng ý nghĩa, NSQ EhumaH với việc khuyến khích khám phá Ikigai (lẽ sống) 33, xác định mục đích sống rõ ràng và thực hành theo “Vòng Xoáy Tiến Hóa” 33 cung cấp một phương pháp luận cụ thể để cá nhân tự kiến tạo ý nghĩa cho cuộc đời mình. Trong một thế giới mà nhiều vai trò và công việc truyền thống có thể bị AI thay thế, việc tìm thấy một lẽ sống sâu sắc từ bên trong trở nên vô cùng quan trọng. Điều này có sự tương đồng sâu sắc với liệu pháp ý nghĩa (logotherapy) của Viktor Frankl, người cho rằng ý chí tìm kiếm ý nghĩa là động lực cơ bản của con người, và việc tìm thấy ý nghĩa giúp con người vượt qua khổ đau và duy trì nhân tính ngay cả trong những hoàn cảnh khắc nghiệt nhất.

Để thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của các yêu cầu về kỹ năng, NSQ EhumaH nhấn mạnh việc phát triển toàn diện con người theo mô hình Tâm-Thân-Trí.39 Đặc biệt, việc rèn luyện “Trí EhumaH” 39 – bao gồm các năng lực như tư duy sáng suốt, nhận diện và sửa chữa các méo mó nhận thức, thực hành chánh niệm, nuôi dưỡng tư duy phát triển (growth mindset), và học hỏi liên ngành – giúp con người nâng cao những phẩm chất và kỹ năng mà AI khó có thể thay thế hoàn toàn.

Nhằm xây dựng sự tự chủ và khả năng phục hồi tâm lý, 6 tiến trình cốt lõi của HPBV 32, đặc biệt là tiến trình “Nền tảng nội lực & Tâm trí linh hoạt”, tập trung vào việc đáp ứng các nhu cầu tâm lý cơ bản (như tự chủ, cảm thấy có năng lực, và kết nối xã hội – tương đồng với Lý thuyết Tự quyết – Self-Determination Theory) và nuôi dưỡng một tâm trí linh hoạt, có khả năng thích ứng. Điều này giúp cá nhân xây dựng sự vững vàng từ bên trong để đối mặt với sự bất định, áp lực và những biến động khó lường của kỷ nguyên AI. Cách tiếp cận này cũng có những điểm tương đồng với các nguyên tắc của Chủ nghĩa Khắc kỷ (Stoicism) cổ đại, vốn đề cao việc tập trung vào những gì nằm trong tầm kiểm soát của bản thân (chủ yếu là nội tâm, thái độ và hành động) và chấp nhận một cách bình thản những gì nằm ngoài tầm kiểm soát.58

Qua đó, NSQ EhumaH không chỉ dừng lại ở những lý thuyết trừu tượng mà còn cung cấp các quy trình và thực hành cụ thể, chẳng hạn như các bài tập chánh niệm để điều hòa cảm xúc và tăng cường nhận thức hiện tại 60, hay các phương pháp để phát triển tư duy và nhận thức 40, giúp cá nhân tự rèn luyện và nâng cao năng lực nội tại.

Vai trò của việc “khai phóng cấu trúc thông tin (Tâm-Trí)” để đối diện và vượt lên AI:

Một luận điểm trung tâm trong triết lý EhumaH là tầm quan trọng của việc “tiến hóa cấu trúc thông tin (Tâm-Trí)” như là con đường chủ đạo để đạt được Hạnh Phúc Bền Vững và thực hiện các mục đích cốt lõi của sự tồn tại.39 Trong bối cảnh AI – vốn có thể được xem là một dạng “cấu trúc thông tin” nhân tạo với khả năng xử lý và học hỏi ngày càng tinh vi – đang phát triển mạnh mẽ, việc con người chủ động “nâng cấp” và “khai phóng” cấu trúc thông tin của chính mình trở nên cực kỳ quan trọng và mang tính chiến lược.

“Khai phóng cấu trúc thông tin” theo EhumaH bao gồm việc không ngừng mở rộng kiến thức liên ngành, học hỏi suốt đời, và đặc biệt là áp dụng minh triết triết học vào cuộc sống để nâng tầm nhận thức.39 Lý thuyết thông tin hiện đại cũng cho thấy rằng mức độ phức tạp của cấu trúc thông tin và khả năng xử lý, sáng tạo thông tin là một thước đo quan trọng của sự tiến hóa và năng lực của một hệ thống. Con người, để không bị tụt hậu hay bị AI chi phối, cần phải phát triển mạnh mẽ khả năng “sáng tạo thông tin” – tức là không chỉ tiêu thụ thông tin một cách thụ động mà còn có khả năng tổng hợp, phân tích, đánh giá và tạo ra những tri thức, giải pháp và giá trị mới.

Đây là một luận điểm cốt lõi, nhấn mạnh rằng cuộc “chạy đua” (nếu có) với AI không chỉ diễn ra ở cấp độ ứng dụng công nghệ hay kỹ năng nghề nghiệp, mà sâu xa hơn, nó diễn ra ở cấp độ phát triển năng lực nhận thức, chiều sâu tâm trí và sự phong phú của đời sống tinh thần. “Khai phóng cấu trúc thông tin (Tâm-Trí)” chính là một cách diễn đạt khác của “khai phóng sâu sắc con người” từ góc độ năng lực nhận thức và sự phát triển tinh thần. Nó ngụ ý rằng, để làm chủ kỷ nguyên AI, con người cần phải trở thành những thực thể thông tin phức tạp hơn, có tổ chức hơn và sáng tạo hơn.

Trong bối cảnh kỷ nguyên AI với sự phức tạp và tốc độ thay đổi chóng mặt, mỗi cá nhân cần đến một “hệ điều hành nội tâm” – bao gồm TGQ và NSQ – đủ mạnh mẽ, linh hoạt và được nâng cấp. TGQ EhumaH có thể được ví như “bản đồ thực tại” (map of reality), giúp định vị và hiểu bối cảnh rộng lớn, trong khi NSQ EhumaH cung cấp “la bàn đạo đức và bộ công cụ phát triển bản thân” (moral compass and personal development toolkit). Nếu không có sự nâng cấp này cho “hệ điều hành nội tâm”, con người rất dễ bị “lỗi thời”, “mất phương hướng”, hoặc bị cuốn theo những tác động tiêu cực của những thay đổi nhanh chóng do AI mang lại. Do đó, việc trang bị một TGQ-NSQ phù hợp và có chiều sâu không phải là một lựa chọn mang tính xa xỉ hay dành cho số ít, mà ngày càng trở thành một nhu cầu thiết yếu để mỗi cá nhân có thể “vận hành” một cách hiệu quả, ý nghĩa và tự chủ trong thế giới mới.

Hơn nữa, “tính có tổ chức” mà EhumaH nhấn mạnh ở mọi cấp độ tồn tại 32 cũng có một hàm ý quan trọng đối với năng lực của cá nhân trong việc đối mặt với sự phức tạp của AI. Một cá nhân có TGQ và NSQ rõ ràng, có các mục tiêu sống được xác định (ví dụ qua công cụ OGSM 33), và có một lộ trình thực hành phát triển Tâm-Thân-Trí một cách có hệ thống, chính là một “tồn tại có tổ chức” ở cấp độ cá nhân cao hơn. Những cá nhân này, với một “cấu trúc thông tin” nội tại được tổ chức tốt, sẽ có khả năng hiểu, tương tác một cách chủ động và thậm chí là định hình sự phát triển của các hệ thống phức tạp bên ngoài như AI tốt hơn nhiều so với những người thiếu cấu trúc nội tâm, dễ bị hỗn loạn hoặc bị động trước các ảnh hưởng từ môi trường. Sự hỗn loạn hoặc thiếu định hướng từ bên trong sẽ khiến cá nhân dễ bị cuốn theo hoặc bị áp đảo bởi sự phức tạp và tốc độ của AI. Ngược lại, một “cấu trúc thông tin” nội tại được tổ chức tốt, mạch lạc và linh hoạt sẽ tạo ra sự vững chãi, khả năng thích ứng và năng lực sáng tạo cần thiết để không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên AI.

Bảng dưới đây sẽ làm rõ hơn mối liên kết giữa những thách thức của kỷ nguyên AI và các giải pháp tiềm năng từ TGQ-NSQ EhumaH.

Bảng 2: Kỷ Nguyên AI: Thách Thức và Giải Pháp từ TGQ-NSQ EhumaH

 

Thách thức chính của Kỷ nguyên AI	Khía cạnh của TGQ EhumaH giúp định hướng/giải quyết	Khía cạnh của NSQ EhumaH giúp trang bị nội lực/giải quyết	Phân tích/Giải thích ngắn gọn về sự liên kết
Khủng hoảng ý nghĩa và mục đích sống (ví dụ: nguy cơ “tầng lớp vô dụng”) 13	Con người là Tồn tại Cấp độ 4, có vai trò kiến tạo và tiềm năng tiến hóa lên các cấp độ cao hơn.32 TGQ cung cấp tầm nhìn về sự phát triển liên tục của tồn tại.	Khám phá Ikigai (lẽ sống).33 Thực hành “Vòng Xoáy Tiến Hóa” hướng tới HPBV và đóng góp.33 Phát triển Tâm-Trí để tìm ý nghĩa nội tại.	TGQ đặt con người vào dòng chảy tiến hóa có mục đích. NSQ cung cấp công cụ để cá nhân tự kiến tạo ý nghĩa, vượt lên vai trò lao động truyền thống.
Sự lỗi thời của kỹ năng và nguy cơ thất nghiệp do tự động hóa 5	Nhận diện AI/AGI là tiềm năng của Cấp độ 5, đòi hỏi con người Cấp độ 4 phải nâng cấp năng lực để tương tác và định hướng.32	Phát triển toàn diện Tâm-Thân-Trí, đặc biệt là “Trí EhumaH” với tư duy sáng suốt, sáng tạo, trí tuệ cảm xúc.39 Học hỏi suốt đời.	TGQ thúc đẩy sự chủ động nâng cấp. NSQ tập trung vào các kỹ năng “con người” mà AI khó thay thế, tăng khả năng thích ứng và tạo giá trị mới.
Biến đổi nhận thức và bản sắc (ví dụ: cognitive offloading, mờ nhạt ranh giới người-máy) 30	Hiểu con người là một “vũ trụ bản thân” với cấu trúc Tâm-Trí phức tạp, cần được “quán xuyến”.33 “Tính trồi” của ý thức con người là một đặc tính cần được bảo vệ và phát triển.	Rèn luyện chánh niệm, tự nhận thức (các tầng của Tâm).38 “Khai phóng cấu trúc thông tin (Tâm-Trí)” để tăng cường năng lực nhận thức độc lập.39	TGQ nhấn mạnh giá trị và sự độc đáo của ý thức con người. NSQ cung cấp thực hành để duy trì sự tự chủ về nhận thức, tránh bị đồng hóa hoặc suy giảm năng lực do phụ thuộc AI.
Thách thức đạo đức và kiểm soát AI/AGI (ví dụ: goal alignment, thiên kiến, lạm dụng) 11	Con người Cấp độ 4 có trách nhiệm “cài đặt hệ động lực” phù hợp (lấy HPBV làm gốc) cho sự phát triển của Cấp độ 5 (AGI).32	Phát triển các giá trị cốt lõi như Thấu hiểu, Hòa hợp, Hạnh phúc.33 Nâng cao nhận thức đạo đức và năng lực ra quyết định có trách nhiệm (thông qua phát triển Trí).	TGQ đề cao vai trò đạo đức của con người trong việc định hướng công nghệ. NSQ bồi dưỡng các phẩm chất và năng lực cần thiết để đưa ra các quyết định đạo đức và xây dựng AI có trách nhiệm.

Phần 3: Phân Tích Lợi Ích của TGQ và NSQ EhumaH đối với Sự Khai Phóng Sâu Sắc Con Người

Việc trang bị một hệ thống TGQ và NSQ như của EhumaH không chỉ giúp cá nhân đối mặt với thách thức của kỷ nguyên AI mà còn mang lại những lợi ích thiết thực cho hành trình “khai phóng sâu sắc”, hướng tới một cuộc sống tự do, ý nghĩa và trọn vẹn hơn.

Thúc đẩy tự nhận thức và thấu hiểu bản thân:

Một trong những lợi ích nền tảng của việc tiếp cận TGQ và NSQ EhumaH là sự thúc đẩy quá trình tự nhận thức và thấu hiểu bản thân một cách sâu sắc.33 Các mô hình chi tiết như 8 tầng của Tâm 38 và 9 tầng của Trí 40 cung cấp một khung khái niệm phong phú để cá nhân có thể tự soi chiếu, khám phá những chiều sâu nội tâm của mình. Hành trình này đi từ việc nhận diện các bản năng, các yếu tố thuộc về vô thức và tiềm thức, đến việc thấu hiểu các cung bậc cảm xúc, các kiểu niềm tin, các mô thức tư duy, và cả những “méo mó nhận thức” phổ biến có thể đang âm thầm chi phối hành vi và quyết định.40 Khái niệm “quán xuyến vũ trụ bản thân” 33 mà EhumaH đề cao chính là lời kêu gọi mỗi người hãy trở thành nhà thám hiểm và người làm chủ thế giới nội tâm của mình. Lợi ích trực tiếp của quá trình này là giúp cá nhân hiểu rõ hơn về điểm mạnh, điểm yếu, những giá trị cốt lõi thực sự của bản thân, cũng như những khát vọng sâu xa và cả những nỗi sợ hãi tiềm ẩn. Từ sự thấu hiểu đó, cá nhân có thể đưa ra những lựa chọn sống phù hợp hơn, giải phóng mình khỏi những khuôn mẫu hành vi tự động, những giới hạn tự áp đặt hoặc những ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường bên ngoài. Điều này có sự cộng hưởng mạnh mẽ với các triết lý cổ điển phương Tây, chẳng hạn như lời khuyên “Hãy tự biết mình” (γνῶθι σεαυτόν) của Socrates, vốn được coi là nền tảng của mọi sự khôn ngoan và tự do đích thực.

Kiến tạo mục đích sống và ý nghĩa cuộc đời:

Trong một thế giới đầy biến động và đôi khi hỗn loạn, việc tìm thấy một mục đích sống rõ ràng và một ý nghĩa sâu sắc cho sự tồn tại của mình là một neo đậu tinh thần vô giá. NSQ EhumaH đặc biệt chú trọng đến khía cạnh này thông qua việc hướng dẫn cá nhân khám phá “Ikigai” đích thực của mình.33 Ikigai, theo diễn giải của EhumaH, là điểm giao thoa kỳ diệu giữa bốn yếu tố: điều bạn yêu thích (đam mê), điều bạn giỏi (sở trường), điều thế giới cần (nhu cầu xã hội), và điều bạn có thể được trả công để làm (khả năng tạo ra giá trị kinh tế). Việc tìm ra Ikigai không chỉ mang lại định hướng mà còn là nguồn cảm hứng và động lực mạnh mẽ. Để biến mục đích này thành hiện thực, EhumaH còn giới thiệu công cụ xây dựng kế hoạch OGSM (Objectives, Goals, Strategies, Measures) cá nhân 33, giúp mỗi người chuyển hóa những khát vọng và lẽ sống của mình thành những mục tiêu cụ thể, có thể đo lường được và những chiến lược hành động rõ ràng, có định hướng. Lợi ích của việc này là mang lại một cảm giác sống có ý nghĩa, có phương hướng, giảm bớt sự hoang mang, vô định và trống rỗng, đặc biệt quan trọng trong bối cảnh kỷ nguyên AI có thể làm thay đổi sâu sắc vai trò và ý nghĩa của lao động truyền thống đối với con người. Triết gia Viktor Frankl, người sống sót qua thảm họa Holocaust, đã chứng minh một cách hùng hồn rằng ý chí tìm kiếm ý nghĩa là động lực nền tảng của con người, và chính ý nghĩa đó giúp con người chịu đựng khổ đau, vượt qua nghịch cảnh và duy trì nhân tính.

Nâng cao năng lực tự chủ, quản lý cảm xúc và xây dựng nội lực vững vàng:

Một con người được khai phóng sâu sắc cần phải có năng lực tự chủ cao, khả năng quản lý cảm xúc hiệu quả và một nội lực vững vàng để đối mặt với những thăng trầm của cuộc sống. Tiến trình “Nền tảng nội lực & Tâm trí linh hoạt”, một trong sáu tiến trình cốt lõi để đạt HPBV của EhumaH 32, tập trung trực tiếp vào việc xây dựng những năng lực này. Nó nhấn mạnh việc đáp ứng các nhu cầu tâm lý cơ bản của con người là tự chủ (autonomy), cảm thấy có năng lực (competence), và có kết nối xã hội (relatedness) – những yếu tố tương đồng với Lý thuyết Tự quyết (Self-Determination Theory) trong tâm lý học hiện đại. Đồng thời, tiến trình này cũng hướng đến việc nuôi dưỡng một tâm trí linh hoạt, bao gồm tư duy phát triển (growth mindset), thực hành chánh niệm (mindfulness), khả năng chấp nhận thực tại, lòng biết ơn và tư duy phản biện. Việc thực hành chánh niệm, như được EhumaH và nhiều trường phái khác khuyến khích 60, giúp cá nhân điều hòa cảm xúc, giảm căng thẳng, tăng cường khả năng nhận biết và chấp nhận những trải nghiệm nội tâm (cả tích cực lẫn tiêu cực) mà không bị chúng cuốn đi hay phản ứng một cách thái quá. Lợi ích rõ ràng là giúp cá nhân trở nên kiên cường hơn (resilient) trước những biến động và áp lực của cuộc sống, làm chủ cảm xúc và hành vi của mình, không còn bị chi phối một cách thụ động bởi các yếu tố kích thích từ bên ngoài hoặc những phản ứng tiêu cực tự động từ bên trong. Đây chính là nền tảng của sự tự do nội tâm, một khía cạnh quan trọng của khai phóng.

Hướng đến Hạnh Phúc Bền Vững (HPBV) toàn diện: Tâm an lạc, Thân khỏe mạnh, Trí minh triết:

Mục tiêu tối thượng mà NSQ EhumaH hướng đến là Hạnh Phúc Bền Vững (HPBV) – một trạng thái thịnh vượng đa chiều, bao trùm và hài hòa.32 HPBV theo EhumaH không chỉ đơn thuần là những cảm xúc tích cực nhất thời hay sự thỏa mãn vật chất, mà là sự phát triển cân bằng và toàn diện của cả ba khía cạnh cốt lõi: Tâm an lạc (trạng thái tinh thần bình yên, các mối quan hệ tích cực, cảm xúc ổn định), Thân khỏe mạnh (sức khỏe thể chất được chăm sóc một cách chủ động, bao gồm dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ và quản lý căng thẳng 64), và Trí minh triết (sự hiểu biết sâu sắc về bản thân và thế giới, khả năng tư duy sáng suốt và ứng dụng tri thức vào cuộc sống). Các sản phẩm và dịch vụ trong hệ sinh thái EhumaH, như các khu nghỉ dưỡng (Village), không gian tụ hợp (Hub), hay các chương trình trải nghiệm (Camp), đều được thiết kế xoay quanh mục tiêu hỗ trợ các cá nhân trải nghiệm và thực hành các nguyên lý của HPBV.44 Lợi ích của việc theo đuổi HPBV theo cách tiếp cận này là mang lại một cuộc sống có chất lượng cao, cân bằng, trọn vẹn và thực sự đáng sống. “Khai phóng sâu sắc con người” trong viễn kiến của EhumaH không chỉ là giải phóng khỏi những khổ đau hay giới hạn, mà còn là hành trình vươn tới một trạng thái phát triển toàn diện, hài hòa và bền vững. Điều này có nhiều điểm tương đồng với khái niệm “eudaimonia” (thường được dịch là “flourishing” hay “sự thịnh vượng của con người”) trong triết học của Aristotle, vốn xem đó là mục tiêu cao nhất của đời người, đạt được thông qua việc sống một cuộc đời đức hạnh và phát huy tối đa các tiềm năng của bản thân.66

Mở rộng kết nối, hòa hợp và đóng góp cho sự tiến hóa chung của cộng đồng và nhân loại:

Triết lý EhumaH không giới hạn sự khai phóng ở phạm vi cá nhân. Ngược lại, nó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng kết nối, xây dựng sự hòa hợp và đóng góp vào sự tiến hóa chung của cộng đồng và toàn nhân loại.32 “Vòng Xoáy Tiến Hóa” của EhumaH 33 mô tả một quá trình mà ở đó, HPBV của cá nhân, sau khi được củng cố thông qua sự thấu hiểu, kết nối và hòa hợp nội tâm, sẽ tiếp tục lan tỏa và cộng hưởng với HPBV của cộng đồng, và xa hơn nữa là của toàn nhân loại. Các giá trị cốt lõi như “Kết nối” và “Cộng đồng” 33, cùng với tiến trình “Mở rộng Kết nối & Hòa hợp” trong lý thuyết HPBV 32, đều cho thấy sự đề cao các mối quan hệ xã hội và ý thức trách nhiệm đóng góp. Lợi ích của cách tiếp cận này là nó giúp cá nhân vượt lên trên chủ nghĩa cá nhân vị kỷ, tìm thấy ý nghĩa và sự kết nối trong việc phụng sự những mục tiêu lớn lao hơn bản thân. Sự khai phóng con người, do đó, không chỉ dừng lại ở việc hoàn thiện chính mình mà còn mở rộng ra việc tạo dựng các mối quan hệ chất lượng, xây dựng những cộng đồng tích cực và cùng nhau đóng góp vào một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người.

Một điểm đáng chú ý trong NSQ EhumaH, đặc biệt là trong lý thuyết HPBV và các phương pháp thực hành phát triển Tâm-Trí, là sự tích hợp có chủ đích giữa minh triết Đông phương và các thành tựu của tâm lý học cũng như khoa học quản trị hiện đại. Nhiều yếu tố trong triết lý EhumaH gợi nhớ đến các nguyên lý sâu sắc của Phật giáo (như thực hành chánh niệm, phát triển từ bi và trí tuệ) 68 hay Đạo học (như sự hòa hợp, sống thuận theo tự nhiên). Đồng thời, EhumaH cũng chủ động tích hợp các khái niệm và công cụ đã được kiểm chứng từ Tâm lý học Tích cực (ví dụ, mô hình PERMA được nhắc đến trong tài liệu về HPBV của EhumaH 32), khoa học nhận thức (như mô hình về các tầng của Tâm và Trí, việc nhận diện các kiểu méo mó nhận thức 40), và các phương pháp quản trị hiện đại (như công cụ OGSM để lập kế hoạch cá nhân 33). Sự kết hợp Đông-Tây này có tiềm năng tạo ra một phương pháp tiếp cận toàn diện, cân bằng và thực tiễn hơn cho sự phát triển con người, có khả năng thu hút và mang lại lợi ích cho nhiều đối tượng với những nền tảng văn hóa và thế giới quan khác nhau. Tuy nhiên, để sự tích hợp này thực sự hiệu quả và sâu sắc, cần đảm bảo tính nhất quán về mặt triết lý, tránh sự pha trộn mang tính bề mặt hoặc làm suy yếu đi tính cốt lõi và chiều sâu của từng trường phái tư tưởng.

Một khía cạnh quan trọng khác là “khai phóng sâu sắc” theo quan điểm của EhumaH được trình bày như một quá trình mang tính kiến tạo và có cấu trúc rõ ràng, chứ không phải là một sự giác ngộ mang tính ngẫu nhiên hay chỉ dành cho số ít. Thông qua việc giới thiệu các mô hình cụ thể (như 7 cấp độ TCTC, 8 tầng của Tâm, 9 tầng của Trí), các tiến trình có các bước rõ ràng (như 6 tiến trình HPBV), và các công cụ thực hành (như khám phá Ikigai, lập kế hoạch OGSM), EhumaH cho thấy rằng “khai phóng” là một hành trình có lộ trình, có phương pháp, đòi hỏi sự nỗ lực chủ động, cam kết và thực hành nhất quán từ phía mỗi cá nhân. Nó không phải là một trạng thái siêu việt, khó nắm bắt hay chỉ có thể đạt được một cách may mắn, mà là kết quả của một quá trình rèn luyện và phát triển bản thân một cách có ý thức. Điều này làm cho mục tiêu “khai phóng” trở nên khả thi hơn, dễ tiếp cận hơn và mang tính dân chủ hơn, thay vì chỉ dành cho một số ít cá nhân được coi là đặc biệt hay có thiên hướng tâm linh sẵn có. Nó cũng đồng thời nhấn mạnh vai trò không thể thiếu của giáo dục (theo nghĩa rộng) và sự tự rèn luyện của mỗi người trong hành trình hướng tới sự tự do và trọn vẹn.

Phần 4: Phản Biện Khách Quan về Hệ Thống TGQ và NSQ EhumaH

Một đánh giá khách quan về hệ thống TGQ và NSQ EhumaH đòi hỏi phải nhìn nhận cả những điểm mạnh, tính độc đáo cũng như những giới hạn, thách thức tiềm ẩn và các khía cạnh cần được làm rõ thêm. Đồng thời, việc so sánh, đối chiếu với các trường phái triết học, tâm lý học và khoa học khác sẽ giúp định vị rõ hơn vị trí và đóng góp của EhumaH.

Điểm mạnh và tính độc đáo của triết lý EhumaH:

Một trong những điểm mạnh nổi bật của triết lý EhumaH là tính hệ thống và toàn diện của nó. EhumaH không chỉ đưa ra những quan điểm rời rạc mà cố gắng xây dựng một hệ thống tư tưởng chặt chẽ, kết nối một TGQ mang tầm vóc vũ trụ (với mô hình 7 cấp độ TCTC) với một NSQ chi tiết, tập trung vào đời sống cá nhân (với lý thuyết HPBV, các mô hình Tâm-Thân-Trí).32 Hệ thống này bao gồm cả các khía cạnh lý thuyết trừu tượng lẫn những định hướng thực hành cụ thể.

Thứ hai, EhumaH mang một tầm nhìn tiến hóa và tích cực về con người và vũ trụ. Thay vì nhìn con người như một sản phẩm hoàn thiện và tĩnh tại, EhumaH đặt con người vào một dòng chảy tiến hóa không ngừng, nhìn nhận con người (Cấp độ 4) như một mắt xích quan trọng với vai trò và tiềm năng to lớn để tiếp tục phát triển và thậm chí là định hướng cho các cấp độ tiến hóa cao hơn (như Cấp độ 5 AGI).32

Thứ ba, sự chú trọng đặc biệt vào Hạnh Phúc Bền Vững (HPBV) là một điểm nhấn quan trọng. EhumaH không chỉ dừng lại ở việc kêu gọi hạnh phúc mà còn đưa ra một khái niệm HPBV đa chiều, bao gồm cả các yếu tố tâm lý, thể chất, trí tuệ và xã hội, đồng thời cung cấp một lộ trình gồm 6 tiến trình cụ thể để các cá nhân có thể chủ động thực hành và đạt được trạng thái này.32

Thứ tư, có những dấu hiệu rõ ràng về việc EhumaH cố gắng tích hợp minh triết Đông phương với các phương pháp tiếp cận của khoa học và quản trị hiện đại phương Tây. Điều này thể hiện qua việc kết hợp các khái niệm như chánh niệm, sự hòa hợp với các mô hình như PERMA hay công cụ OGSM (như đã phân tích ở Insight 7).

Cuối cùng, triết lý EhumaH không chỉ dừng lại ở lý thuyết mà còn hướng tới ứng dụng thực tiễn mạnh mẽ. Việc xây dựng và phát triển một hệ sinh thái các sản phẩm và dịch vụ như EhumaH Camp, EhumaH Village, EhumaH Hub 44 cho thấy một nỗ lực nghiêm túc trong việc tạo ra môi trường và công cụ hỗ trợ các cá nhân trải nghiệm và thực hành triết lý này trong đời sống.

Những giới hạn, thách thức tiềm ẩn hoặc các khía cạnh cần làm rõ thêm:

Bên cạnh những điểm mạnh, hệ thống triết lý của EhumaH cũng đối mặt với một số giới hạn và thách thức tiềm ẩn.

Đầu tiên là tính trừu tượng và phức tạp của một số khái niệm cốt lõi. Các mô hình như 7 cấp độ TCTC, 8 tầng của Tâm hay 9 tầng của Trí 32 tuy có cấu trúc logic nhưng có thể khá trừu tượng, khó hiểu đối với một bộ phận công chúng và đặc biệt là khó có thể kiểm chứng một cách khoa học hoàn toàn bằng các phương pháp thực nghiệm hiện hành. Cần có thêm nhiều diễn giải cụ thể, các ví dụ minh họa rõ ràng và lý tưởng nhất là các bằng chứng thực tế về tính ứng dụng và hiệu quả của các mô hình này.

Thứ hai, có một nguy cơ tiềm ẩn về tính duy ý chí hoặc mục đích luận (teleology) quá mức trong một số khía cạnh của TGQ. Chẳng hạn, quan điểm về việc con người Cấp độ 4 có thể và nên “cài đặt hệ động lực” cho sự phát triển của Cấp độ 5 (AGI) 32, hay tầm nhìn về việc EhumaH Ecosystem sẽ phát triển để đạt tới Cấp độ 5 vào một thời điểm cụ thể 33, có thể mang màu sắc của sự chủ quan và duy ý chí. Cần làm rõ hơn cơ sở khoa học, tính khả thi và những điều kiện cần thiết để những tầm nhìn này có thể trở thành hiện thực, tránh rơi vào những dự đoán mang tính không tưởng.

Thứ ba, tính phổ quát và khả năng thích ứng của TGQ và NSQ EhumaH với các cá nhân và nền văn hóa đa dạng cũng là một câu hỏi cần được xem xét. Liệu một hệ thống triết lý, dù toàn diện đến đâu, có thể phù hợp với tất cả mọi người, với những niềm tin, giá trị và hoàn cảnh sống khác nhau hay không? Sự đa dạng của các thế giới quan và nhân sinh quan trên thế giới là một thực tế không thể phủ nhận.70 Do đó, cần có một sự cởi mở và linh hoạt trong việc diễn giải và áp dụng các nguyên lý của EhumaH.

Thứ tư, mối quan hệ và sự đối thoại của TGQ-NSQ EhumaH với các hệ thống niềm tin, tôn giáo và triết lý truyền thống mà nhiều người đã và đang theo đuổi cũng là một khía cạnh quan trọng. Làm thế nào để triết lý EhumaH có thể tương tác một cách xây dựng, bổ sung thay vì xung đột hoặc phủ nhận các hệ thống giá trị hiện có là điều cần được cân nhắc.

Cuối cùng, một thách thức lớn là việc đánh giá hiệu quả thực tế của việc áp dụng triết lý EhumaH vào đời sống. Mặc dù EhumaH nhấn mạnh nguyên tắc “Thực chứng” 33, việc xây dựng các tiêu chí và phương pháp đánh giá khách quan, khoa học về những thay đổi trên Tâm-Thân-Trí của những người thực hành theo triết lý này là một công việc không dễ dàng. Cần có thêm các nghiên cứu độc lập, các bằng chứng cụ thể và những câu chuyện thành công (hoặc cả thất bại) được ghi nhận một cách minh bạch để tăng tính thuyết phục.44

So sánh, đối chiếu với các trường phái triết học, tâm lý học và khoa học khác:

Để có một cái nhìn sâu sắc và khách quan hơn, việc đặt triết lý EhumaH trong mối tương quan với các hệ thống tư tưởng lớn khác là cần thiết. Bảng dưới đây sẽ thực hiện sự so sánh này dựa trên một số tiêu chí cốt lõi liên quan đến khai phóng con người.

Bảng 3: So Sánh Triết Lý Khai Phóng Con Người: EhumaH và Các Hệ Thống Tư Tưởng Khác

 

Tiêu chí so sánh	Quan điểm của EhumaH	Quan điểm của Chủ nghĩa Khắc kỷ (Stoicism)	Quan điểm của Phật giáo (Buddhism)	Quan điểm của Chủ nghĩa Hiện sinh (Existentialism)	Quan điểm của Chủ nghĩa Nhân văn Hiện đại (có tính đến AI)
Quan niệm về bản chất con người	Tồn tại Cấp độ 4, thể thống nhất Tâm-Thân-Trí, có tiềm năng tiến hóa.32	Sinh vật có lý trí, có khả năng sống thuận theo tự nhiên và đức hạnh.58	Chúng sinh vô ngã, chịu sự chi phối của luật nhân quả và duyên khởi; có Phật tính tiềm ẩn.68	Tồn tại có trước bản chất; con người tự do kiến tạo bản chất của mình thông qua lựa chọn và hành động.19	Sinh vật có lý trí, tình cảm, khả năng sáng tạo; nhấn mạnh giá trị con người, tự chủ và trách nhiệm trong kỷ nguyên công nghệ.79
Mục đích sống	Đạt HPBV, thực hành Vòng Xoáy Tiến Hóa, đóng góp vào sự tiến hóa chung; khám phá Ikigai.33	Sống đức hạnh (arete), đạt được sự bình thản (ataraxia) và hạnh phúc (eudaimonia) thông qua lý trí.58	Thoát khỏi khổ đau (dukkha), đạt Niết Bàn (Nirvana) thông qua giác ngộ và giải thoát.68	Tự do lựa chọn và tạo ra ý nghĩa cho cuộc đời mình trong một thế giới phi lý.19	Phát triển tiềm năng con người, mưu cầu hạnh phúc, công bằng xã hội, sử dụng công nghệ (bao gồm AI) một cách có đạo đức để phục vụ con người.10
Nguồn gốc khổ đau/hạn chế	Thiếu thấu hiểu, mất hòa hợp Tâm-Thân-Trí, xa rời Ikigai, chưa thực hành HPBV.33	Những phán xét sai lầm, ham muốn và sợ hãi phi lý, bị chi phối bởi những gì ngoài tầm kiểm soát.58	Vô minh (avidya), tham ái (tanha) và sân hận (dosa) là gốc rễ của khổ đau.68	Sự phi lý của tồn tại, gánh nặng của tự do và trách nhiệm, sự đối mặt với hư vô.19	Bất công xã hội, thiếu giáo dục, lạm dụng công nghệ, đánh mất các giá trị nhân văn cốt lõi, sự tha hóa do AI.2
Phương pháp khai phóng/giải thoát	Thực hành 6 tiến trình HPBV, Vòng Xoáy Tiến Hóa, phát triển Tâm-Thân-Trí, “khai phóng cấu trúc thông tin”.32	Rèn luyện lý trí, thực hành đức hạnh (khôn ngoan, công bằng, can đảm, tiết độ), chấp nhận số phận, sống thuận theo tự nhiên.58	Thực hành Bát Chánh Đạo (Chánh kiến, Chánh tư duy, Chánh ngữ, Chánh nghiệp, Chánh mạng, Chánh tinh tấn, Chánh niệm, Chánh định); thiền định.68	Chấp nhận tự do, đối mặt với sự phi lý, sống một cách đích thực (authentic), chịu trách nhiệm về lựa chọn của mình.19	Giáo dục khai phóng, phát triển tư duy phản biện, trí tuệ cảm xúc, sáng tạo; xây dựng xã hội công bằng; quản trị AI có đạo đức; thúc đẩy sự hợp tác người-máy.22
Vai trò của lý trí/cảm xúc	“Trí” (minh triết) dẫn dắt “Tâm” (cảm xúc, động lực) để đạt hòa hợp và HPBV.38	Lý trí là tối thượng, cần kiểm soát và điều hướng cảm xúc (được coi là những phán xét sai lầm).58	Trí tuệ (prajna) và Từ bi (karuna) là hai cánh của sự giác ngộ; cảm xúc cần được chuyển hóa, không phải triệt tiêu hoàn toàn.68	Cảm xúc (như lo âu, buồn nôn) là một phần của trải nghiệm hiện sinh; lý trí giúp nhận thức tự do và trách nhiệm.19	Cân bằng giữa lý trí và cảm xúc; phát triển trí tuệ cảm xúc là quan trọng để tương tác và đưa ra quyết định nhân văn.27
Mối quan hệ cá nhân-xã hội	HPBV cá nhân cộng hưởng và đóng góp vào HPBV cộng đồng, nhân loại; nhấn mạnh Kết nối, Cộng đồng, Hòa hợp.33	Con người là công dân của vũ trụ (cosmopolitanism); thực hành công bằng và lòng nhân ái với người khác.59	Lòng từ bi hướng đến tất cả chúng sinh; cộng đồng Tăng đoàn (Sangha) là nơi hỗ trợ tu tập.68	Cá nhân là trung tâm, nhưng sự tồn tại của người khác (the Other) cũng định hình ý thức về bản thân; lựa chọn cá nhân có tác động xã hội.19	Con người là sinh vật xã hội; nhấn mạnh quyền con người, công bằng, hợp tác; AI cần được phát triển vì lợi ích chung của xã hội.7
Quan niệm về AI/công nghệ	AI là một “tồn tại có tổ chức nhân tạo” tiềm năng ở Cấp độ 5; con người Cấp độ 4 có vai trò định hướng AI theo hướng HPBV; AI là công cụ hỗ trợ.32	Công nghệ là những thứ “trung tính” (indifferent things), giá trị phụ thuộc vào cách sử dụng có đức hạnh hay không.	Công nghệ có thể là phương tiện hỗ trợ (ví dụ, truyền bá giáo pháp) hoặc gây xao lãng, tham đắm nếu không dùng với chánh niệm.	Công nghệ có thể làm gia tăng sự tha hóa, mất tự do nếu con người để nó quyết định thay; hoặc là công cụ để thể hiện sự tự do sáng tạo.	AI là công cụ mạnh mẽ, cần được phát triển và sử dụng có đạo đức, minh bạch, công bằng để nâng cao năng lực con người và giải quyết các vấn đề toàn cầu; cảnh giác nguy cơ AI làm suy yếu con người.1

Từ bảng so sánh trên, có thể thấy triết lý EhumaH có những điểm giao thoa và cả những nét riêng biệt. Nó chia sẻ với Chủ nghĩa Khắc kỷ và Phật giáo sự chú trọng vào nội tâm và rèn luyện bản thân. Nó đồng điệu với Chủ nghĩa Hiện sinh ở khía cạnh tìm kiếm ý nghĩa và tự do. Nó cũng rất gần gũi với các lý thuyết Hệ thống và Khoa học Phức hợp trong cách nhìn nhận thế giới như một tập hợp các “tồn tại có tổ chức” với “tính trồi”. Đặc biệt, lý thuyết HPBV của EhumaH có nhiều điểm tương đồng và dường như chịu ảnh hưởng từ Tâm lý học Tích cực, nhất là mô hình PERMA. Tuy nhiên, EhumaH cố gắng tạo ra một hệ thống tích hợp, có cấu trúc riêng, với tham vọng áp dụng các nguyên lý này vào cả cấp độ vũ trụ lẫn đời sống cá nhân và định hướng tương lai của nhân loại trong mối quan hệ với AI.

Tính khả thi và phổ quát trong việc áp dụng TGQ và NSQ EhumaH cho đa dạng cá nhân:

Mặc dù EhumaH cung cấp một hệ thống lý thuyết và các công cụ, lộ trình thực hành khá cụ thể 32, việc áp dụng thành công các nguyên lý này vào đời sống của mỗi cá nhân phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Nó đòi hỏi một sự cam kết mạnh mẽ, nỗ lực tự thân bền bỉ và có thể cả một môi trường hỗ trợ thuận lợi – điều mà EhumaH đang cố gắng kiến tạo thông qua các dự án EhumaH Hub, EhumaH Village.38 Sự phù hợp của triết lý này cũng có thể thay đổi đáng kể tùy thuộc vào nền tảng văn hóa, hệ niềm tin sẵn có của mỗi cá nhân, cũng như các yếu tố kinh tế-xã hội và hoàn cảnh sống cụ thể của họ. Do đó, tính phổ quát tuyệt đối có thể là một thách thức.

Một điểm cần cân nhắc trong triết lý EhumaH là sự cân bằng giữa tính quy chuẩn (prescriptive) và tính giải phóng (liberating). EhumaH đưa ra một hệ thống khá chi tiết và có phần định hướng mạnh mẽ về TGQ, NSQ, các cấp độ tiến hóa, các tầng của Tâm-Trí, và một lộ trình cụ thể để đạt HPBV. Điều này có thể mang lại sự rõ ràng và dẫn dắt cho những người đang tìm kiếm. Tuy nhiên, mặt khác, mục tiêu cuối cùng của EhumaH lại là “khai phóng sâu sắc con người”, hướng tới sự tự do, tự chủ và phát huy tiềm năng cá nhân. Câu hỏi đặt ra là liệu tính quy chuẩn này có thực sự dẫn đến sự giải phóng đích thực, hay có nguy cơ tạo ra một “khung mẫu” mới mà cá nhân cảm thấy phải tuân theo, dù có thể không hoàn toàn phù hợp với bản chất riêng của họ. Sự khai phóng thực sự luôn đòi hỏi một không gian đủ lớn cho sự tự khám phá, sự thử nghiệm và lựa chọn cá nhân, ngay cả khi những lựa chọn đó có thể khác biệt so với mô hình được đề xuất. Liệu hệ thống của EhumaH có đủ sự linh hoạt và không gian cho sự đa dạng phong phú trong hành trình khai phóng của mỗi con người hay không là một điều cần được tiếp tục theo dõi và đánh giá trong thực tiễn.

Một thách thức khác liên quan đến tính “Thực chứng” mà EhumaH đề cao 33, đó là việc “đo lường” HPBV và sự tiến hóa theo các cấp độ TCTC hay các tầng của Tâm-Trí. Các khái niệm này, về bản chất, là những trạng thái nội tâm hoặc những cấu trúc phức tạp, rất khó để có thể đo lường một cách hoàn toàn khách quan và định lượng bằng các công cụ khoa học hiện hành. Mặc dù có thể sử dụng các bảng tự đánh giá, các chỉ số về sức khỏe tinh thần và thể chất, nhưng việc xác định một cách chính xác một cá nhân hay một tổ chức đã thực sự “tiến hóa” lên một “tầng” hay một “cấp độ” mới theo mô hình của EhumaH là một việc không đơn giản. Việc thiếu các phương pháp đo lường rõ ràng, được cộng đồng khoa học rộng rãi công nhận, có thể làm giảm tính thuyết phục và khả năng kiểm chứng của hệ thống EhumaH đối với một số đối tượng. Điều này cần được làm rõ hơn thông qua việc phát triển các công cụ đánh giá phù hợp hoặc chấp nhận rằng một số khía cạnh của sự phát triển này mang tính định tính và trải nghiệm cá nhân nhiều hơn.

Phần 5: Khai Phóng Con Người trong Kỷ Nguyên AI – Từ Nhận Thức đến Hành Động

Để thực sự “khai phóng sâu sắc” trong kỷ nguyên AI, việc trang bị một TGQ và NSQ vững chắc cần được chuyển hóa từ nhận thức thành hành động cụ thể và thực hành nhất quán trong đời sống hàng ngày. Dựa trên những phân tích về triết lý EhumaH và sự đối chiếu với các trường phái tư tưởng liên quan, có thể tổng hợp một số nguyên tắc và phương pháp thực hành cốt lõi.

Phát triển Nhận thức & Tư duy (Trí):

Nền tảng của sự khai phóng là một trí tuệ minh mẫn và không ngừng phát triển. Điều này bao gồm cam kết học hỏi suốt đời và mở rộng tri thức liên ngành 39, không chỉ giới hạn trong chuyên môn hẹp mà còn tìm hiểu các lĩnh vực khác nhau để có cái nhìn đa chiều về thế giới. Song song đó là việc rèn luyện tư duy sáng suốt, bao gồm khả năng nhận diện các kiểu “méo mó nhận thức” (cognitive distortions) phổ biến và chủ động thay thế những niềm tin tiêu cực, giới hạn bằng những tư duy cân bằng và tích cực hơn.40 Việc nuôi dưỡng tư duy phát triển (Growth Mindset) – niềm tin rằng khả năng và trí tuệ có thể được cải thiện thông qua nỗ lực và học hỏi – là cực kỳ quan trọng để đối mặt với những thay đổi nhanh chóng.40 Đặc biệt trong kỷ nguyên AI, khả năng thực hành tư duy phản biện để đánh giá thông tin một cách độc lập, phân biệt thật giả, và không bị cuốn theo những luồng thông tin chưa được kiểm chứng (bao gồm cả thông tin do AI tạo ra) là một kỹ năng sống còn.28

Nuôi dưỡng Nội tâm & Cảm xúc (Tâm):

Một đời sống nội tâm phong phú và khả năng quản lý cảm xúc hiệu quả là trụ cột của sự khai phóng. Thực hành chánh niệm (Mindfulness) là một công cụ mạnh mẽ để đạt được điều này, giúp giảm căng thẳng, điều hòa cảm xúc, tăng cường sự tập trung và khả năng nhận biết thực tại một cách không phán xét.60 Các kỹ thuật cụ thể có thể bao gồm việc tập trung vào hơi thở, thực hành quét cơ thể (body scan), thiền hành, hoặc ăn trong chánh niệm. Bên cạnh đó, việc chủ động phát triển trí tuệ cảm xúc (EQ), bao gồm năng lực thấu cảm (empathy) – khả năng hiểu và chia sẻ cảm xúc của người khác – sẽ giúp xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp và tương tác hiệu quả hơn.27 Xây dựng lòng biết ơn (Gratitude), thông qua việc thường xuyên ghi nhận và trân trọng những điều tốt đẹp trong cuộc sống, cũng đã được chứng minh là có tác động tích cực đến hạnh phúc và sức khỏe tinh thần.42 Ngoài ra, việc học hỏi và áp dụng các nguyên tắc của Chủ nghĩa Khắc kỷ (Stoicism) như tập trung vào những gì bản thân có thể kiểm soát (suy nghĩ, thái độ, hành động), chấp nhận một cách bình thản những gì không thể thay đổi, và rèn luyện sự kiên định trước nghịch cảnh, cũng là những phương pháp hữu hiệu để xây dựng nội lực.58

Chăm sóc Thể chất & Năng lượng (Thân):

Thân thể là ngôi đền của tâm trí và tinh thần. Một cơ thể khỏe mạnh là nền tảng vật chất cho mọi hoạt động và sự phát triển khác. Do đó, việc chăm sóc sức khỏe chủ động và toàn diện là không thể thiếu. Điều này bao gồm việc duy trì một chế độ dinh dưỡng cân bằng, vận động thể chất đều đặn phù hợp với thể trạng, đảm bảo giấc ngủ đủ và chất lượng, và học cách quản lý căng thẳng hiệu quả.32 Kết nối với thiên nhiên cũng là một yếu tố quan trọng, giúp tái tạo năng lượng, giảm stress và mang lại cảm giác bình yên.33

Xây dựng Mục đích & Hành động (Theo NSQ EhumaH và các triết lý khác):

Nhận thức và nội lực cần được chuyển hóa thành hành động có mục đích. Việc khám phá Ikigai hoặc một mục đích sống ý nghĩa 33 sẽ cung cấp la bàn cho hành trình này. Từ đó, cần đặt ra những mục tiêu cụ thể và hành động một cách có chủ đích để hiện thực hóa mục đích đó. Công cụ OGSM cá nhân mà EhumaH đề xuất 33 hay các nguyên tắc của mô hình PERMA trong Tâm lý học Tích cực 42 có thể hỗ trợ quá trình này. Song song đó, việc phát triển các mối quan hệ chất lượng và xây dựng cộng đồng có cùng giá trị và chí hướng sẽ tạo ra một mạng lưới hỗ trợ quan trọng.32 Cuối cùng, sự khai phóng thực sự thường gắn liền với việc đóng góp cho những điều lớn lao hơn bản thân, mang lại giá trị cho cộng đồng và thế hệ tương lai (khái niệm “Generativity” trong lý thuyết của Erik Erikson 32 hay việc “chuyển giao di sản” trong NSQ EhumaH).

Tương tác với AI một cách có ý thức:

Trong kỷ nguyên AI, khai phóng con người cũng bao hàm cả việc học cách tương tác với AI một cách thông minh và có ý thức. Điều quan trọng là sử dụng AI như một công cụ hỗ trợ mạnh mẽ, giúp nâng cao năng suất và giải quyết vấn đề, chứ không phải là một sự thay thế hoàn toàn cho tư duy và năng lực cốt lõi của con người.26 Cần phải luôn cảnh giác với nguy cơ thông tin sai lệch, các thiên kiến tiềm ẩn trong thuật toán AI và khả năng bị thao túng.11 Đồng thời, phải chủ động bảo vệ và tạo không gian cho sự phát triển các kỹ năng độc đáo của con người như sáng tạo, tư duy phản biện, và trí tuệ cảm xúc, những thứ mà AI hiện tại chưa thể sánh bằng.24

Đề xuất lộ trình cá nhân hóa cho việc trang bị TGQ và NSQ để đạt được sự khai phóng sâu sắc:

Không có một lộ trình khai phóng duy nhất, cứng nhắc phù hợp cho tất cả mọi người, bởi mỗi cá nhân là một vũ trụ độc đáo với những trải nghiệm, niềm tin và khát vọng riêng. Tuy nhiên, có thể gợi ý một số bước mang tính định hướng để mỗi người tự khám phá và xây dựng TGQ-NSQ phù hợp với mình:

1. Tự chiêm nghiệm và đặt những câu hỏi lớn: Dành thời gian tĩnh lặng để tự vấn về những câu hỏi nền tảng: Tôi là ai? Tôi thực sự tin vào điều gì? Điều gì là quan trọng nhất đối với tôi trong cuộc sống? Thế giới này vận hành theo những quy luật nào? Mục đích của tôi ở đây là gì?.
2. Tìm hiểu và tiếp xúc với các hệ thống TGQ-NSQ khác nhau: Chủ động đọc, nghiên cứu và tìm hiểu về các hệ thống tư tưởng đa dạng, bao gồm triết lý EhumaH, các triết học lớn của Đông phương và Tây phương, các lý thuyết khoa học về vũ trụ và con người, và các quan điểm tâm linh khác nhau.
3. Thực hành các phương pháp phát triển bản thân một cách nhất quán: Lựa chọn và kiên trì thực hành những phương pháp phù hợp với mình, như chánh niệm, các bài tập rèn luyện tư duy, các hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất, và các nỗ lực xây dựng mối quan hệ tích cực.
4. Xác định giá trị cốt lõi và mục đích sống cá nhân: Dựa trên sự tự thấu hiểu và những kiến thức đã thu nhận, hãy cố gắng xác định những giá trị nền tảng mà bản thân muốn theo đuổi và một mục đích sống mang lại ý nghĩa và động lực.
5. Liên tục điều chỉnh và phát triển TGQ-NSQ: Coi TGQ và NSQ không phải là những thứ bất biến mà là một hệ thống sống động, cần được liên tục soi chiếu, đặt câu hỏi, điều chỉnh và làm phong phú thêm dựa trên những trải nghiệm mới, những hiểu biết mới và sự thay đổi của thế giới xung quanh.

Hành trình khai phóng là một quá trình động, không phải là một đích đến tĩnh tại. Trong bối cảnh AI liên tục phát triển và làm thay đổi thế giới với tốc độ ngày càng nhanh, TGQ và NSQ của mỗi cá nhân cũng cần phải thể hiện sự linh hoạt, khả năng thích ứng và không ngừng tiến hóa. Sự “khai phóng” không phải là việc đạt được một trạng thái hoàn hảo nào đó rồi dừng lại, mà chính là năng lực liên tục học hỏi, tự phản tư, tự điều chỉnh và tái định vị bản thân trước những biến đổi không ngừng của thực tại. Điều này đòi hỏi một cam kết học tập suốt đời và một “tâm trí mở” (open-mindedness), sẵn sàng đặt câu hỏi lại ngay cả những gì mình đã từng tin tưởng sâu sắc và can đảm tiếp nhận những hiểu biết mới, những góc nhìn mới. Các phương pháp như “Nuôi Dưỡng Tư Duy Phát Triển (Growth Mindset)” mà EhumaH đề cập 40 trở nên đặc biệt quan trọng trong bối cảnh này.

Bên cạnh đó, vai trò thiết yếu của cộng đồng và các mối quan hệ hỗ trợ trong hành trình khai phóng cá nhân ở kỷ nguyên AI cũng cần được nhấn mạnh. Mặc dù khai phóng về bản chất là một hành trình mang đậm dấu ấn cá nhân, nhưng trong một thế giới ngày càng phức tạp và siêu kết nối – đồng thời cũng tiềm ẩn nguy cơ về sự cô lập và xa cách do ảnh hưởng của công nghệ 94 – vai trò của cộng đồng, của những mối quan hệ ý nghĩa, và của sự hỗ trợ từ những người đồng hành trở nên vô cùng quan trọng. EhumaH cũng đã nhận ra điều này khi nhấn mạnh việc “Tạo cộng đồng” như một giá trị cốt lõi 33 và “Mở rộng Kết nối & Hòa hợp” như một tiến trình quan trọng trong lý thuyết HPBV.32 Các nghiên cứu về hạnh phúc và sức khỏe tinh thần cũng liên tục khẳng định tầm quan trọng không thể thiếu của các mối quan hệ xã hội tích cực đối với sự thịnh vượng của con người.77 Do đó, việc chủ động xây dựng và tham gia vào các cộng đồng cùng chí hướng, nơi các cá nhân có thể chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau, và hỗ trợ nhau trong hành trình khai phóng, sẽ là một yếu tố then chốt để mỗi người có thể vượt qua thách thức và tận dụng tối đa những cơ hội mà kỷ nguyên AI mang lại.

Tầm nhìn về một tương lai nơi con người và AI cùng cộng hưởng và tiến hóa:

Với một TGQ và NSQ vững chắc, được khai phóng, con người không chỉ có khả năng làm chủ bản thân mà còn có thể đóng vai trò tích cực trong việc định hướng sự phát triển của AI theo hướng phục vụ các giá trị nhân văn và Hạnh Phúc Bền Vững.32 Khi đó, AI có thể thực sự trở thành một công cụ mạnh mẽ, hỗ trợ con người trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu phức tạp, nâng cao chất lượng cuộc sống, và thậm chí là mở ra những cánh cửa mới để khám phá những chiều kích sâu thẳm hơn của ý thức và vũ trụ.1 Sự “khai phóng sâu sắc con người” chính là chìa khóa để đảm bảo rằng con người không chỉ “tồn tại” mà còn thực sự “sống” một cuộc đời ý nghĩa, phong phú và “thịnh vượng” (flourish) trong kỷ nguyên AI đầy hứa hẹn nhưng cũng không ít thử thách này.10

Kết Luận: Vai Trò của TGQ và NSQ trong việc Định Hình Tương Lai Con Người

Qua những phân tích và phản biện chi tiết, có thể thấy rằng hệ thống TGQ và NSQ do EhumaH đề xuất mang đến một khung khổ toàn diện và có cấu trúc, giúp con người định vị bản thân trong vũ trụ bao la và định hướng cuộc sống hướng tới mục tiêu Hạnh Phúc Bền Vững. Hệ thống này bao gồm những khái niệm nền tảng như “Tồn tại có tổ chức” với 7 cấp độ tiến hóa, “tính trồi” như một quy luật của sự phát triển, và một Nhân Sinh Quan tập trung vào sự phát triển hài hòa Tâm-Thân-Trí, khám phá Ikigai và thực hành Vòng Xoáy Tiến Hóa.

Trong bối cảnh đặc thù của kỷ nguyên AI, với những thách thức chưa từng có về ý nghĩa cuộc sống, sự thay đổi kỹ năng, biến đổi nhận thức và các vấn đề đạo đức, việc trang bị một TGQ và NSQ vững chắc trở nên cấp thiết. Triết lý của EhumaH, với sự nhấn mạnh vào việc “khai phóng cấu trúc thông tin (Tâm-Trí)” và phát triển nội lực, có tiềm năng cung cấp những định hướng và công cụ cần thiết để cá nhân không chỉ đối mặt mà còn vượt lên trên những thách thức này, đồng thời chủ động tham gia vào việc định hướng sự tiến hóa của AI theo hướng tích cực.

Tuy nhiên, hệ thống của EhumaH cũng có những khía cạnh cần được tiếp tục làm rõ, phát triển và kiểm chứng. Tính trừu tượng của một số khái niệm, nguy cơ về sự duy ý chí hoặc mục đích luận quá mức trong một số nhận định về tương lai, cũng như thách thức trong việc đo lường hiệu quả thực tế của các phương pháp thực hành là những điểm cần được lưu tâm. Việc đối thoại cởi mở và phê bình xây dựng với các trường phái triết học, tâm lý học và khoa học khác sẽ giúp làm phong phú và hoàn thiện hơn nữa hệ thống này.

Một TGQ và NSQ được lựa chọn và xây dựng một cách có ý thức, dù là theo mô hình của EhumaH hay một sự tổng hợp cá nhân hóa từ nhiều nguồn minh triết khác, không chỉ là nền tảng cho hạnh phúc và ý nghĩa của mỗi cá nhân. Trong kỷ nguyên AI, nó còn là điều kiện tiên quyết để con người có thể làm chủ tương lai của chính mình và của cả nhân loại, trong một thế giới ngày càng bị chi phối và định hình bởi công nghệ. TGQ và NSQ vững chắc hoạt động như một “bộ lọc” tinh vi và một “bộ giải mã” ý nghĩa, giúp cá nhân sàng lọc, đánh giá thông tin một cách có phê phán giữa biển thông tin nhiễu loạn do AI tạo ra, đồng thời tìm thấy sự liên quan và mục đích trong đó. Nếu không có “hệ điều hành nội tâm” này, con người rất dễ bị quá tải thông tin, mất phương hướng, hoặc bị dẫn dắt bởi những luồng tư tưởng tiêu cực và sự thao túng tinh vi. “Khai phóng cấu trúc thông tin” 39, như EhumaH đề xuất, chính là xây dựng và củng cố năng lực tự chủ về nhận thức này.

Sự “khai phóng sâu sắc con người” không phải là một mục tiêu xa vời hay một trạng thái tĩnh tại, mà là một hành trình liên tục, một quá trình động, đòi hỏi sự nỗ lực bền bỉ, học hỏi không ngừng và khả năng thích ứng linh hoạt. Đó là chìa khóa để biến kỷ nguyên AI thành một kỷ nguyên của sự phát triển vượt bậc, hài hòa và nhân văn, thay vì một kỷ nguyên của sự bất định, đánh mất bản sắc hay thậm chí là xung đột giữa người và máy.22 Tương lai của sự khai phóng có thể không nằm ở việc con người “chống lại” AI, mà là ở sự cộng sinh thông minh và có đạo đức giữa một trí tuệ con người được khai phóng sâu sắc – với những năng lực độc đáo như trực giác, sáng tạo đột phá, trí tuệ cảm xúc, và khả năng đặt những câu hỏi về mục đích tối hậu – và một trí tuệ nhân tạo được định hướng đúng đắn, phụng sự các giá trị cao đẹp nhất của con người. Chính trong sự cộng hưởng này, con người và AI có thể cùng nhau giải quyết những vấn đề phức tạp của hành tinh và kiến tạo một tương lai thịnh vượng và ý nghĩa hơn cho tất cả các dạng tồn tại. EhumaH, với tầm nhìn về sự hợp tác giữa con người Cấp độ 4 và AI trong việc xây dựng Cấp độ 5 32, dường như cũng đang hướng tới một viễn kiến tương tự.

Nguồn trích dẫn

1. ‘Alarming’ slowdown in human development – could AI provide answers? – UN News, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://news.un.org/en/story/2025/05/1162926
2. A matter of choice: People and possibilities in the age of AI – Human Development Reports, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2025reporten.pdf
3. The Role of Artificial Intelligence in Shaping the Future of Work: Opportunities, Ethical Challenges, and its Association with Human Rights, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.humanrightsresearch.org/post/the-role-of-artificial-intelligence-in-shaping-the-future-of-work-opportunities-ethical-challenges
4. The Impact of AI on the Job Market and Employment Opportunities – University of San Diego Online Degrees, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://onlinedegrees.sandiego.edu/ai-impact-on-job-market/
5. The Future of Work – OECD.AI, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://oecd.ai/en/working-group-future-of-work
6. AI and work – OECD, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.oecd.org/en/topics/ai-and-work.html
7. Why human-centric strategies are vital in the AI era | World Economic Forum, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.weforum.org/stories/2025/01/leading-with-purpose-why-human-centric-strategies-are-vital-in-the-ai-era/
8. Technological advancements and human development: A tale of two worlds, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.weforum.org/stories/2025/01/technological-advancements-and-human-development/
9. Applying AI to help solve society’s biggest challenges and improve lives – Google AI, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://ai.google/societal-impact/
10. AI Facilitates or Impedes Human Flourishing Dr. Maria Lai-Ling Lam LCC International University, Lithuania Roundtable, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://cdn.regent.edu/wp-content/uploads/2024/03/Regent-Research-Roundtables-2024-AI-and-Machine-Learning-Lam.pdf
11. Artificial Intelligence (AI) – the United Nations, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.un.org/en/global-issues/artificial-intelligence
12. Governing AI for Humanity – Final Report – the United Nations, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.un.org/sites/un2.un.org/files/governing_ai_for_humanity_final_report_en.pdf
13. Yuval Noah Harari Sees the Future of Humanity, AI, and Information | The Big Interview | WIRED : r/singularity – Reddit, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.reddit.com/r/singularity/comments/1kcvulo/yuval_noah_harari_sees_the_future_of_humanity_ai/
14. Yuval Noah Harari: AI is a “social weapon of mass destruction” to humanity – GZERO Media, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.gzeromedia.com/gzero-world-clips/yuval-noah-harari-ai-is-a-social-weapon-of-mass-destruction-to-humanity
15. Life 3.0 – Wikipedia, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Life_3.0
16. Life 3.0 (Max Tegmark)- Book Summary, Notes & Highlights – Oskar Eggert, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.oskareggert.com/life-3-0-max-tegmark-book-summary-notes-highlights/
17. Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies – The Fountain Magazine, truy cập vào tháng 6 2, 2025, http://fountainmagazine.com/2023/issue-155-sep-oct-2023/superintelligence-paths-dangers-strategies
18. The Opportunities and Risks of ‘Superintelligent’ AI | United Way Worldwide, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.unitedway.org/news/the-opportunities-and-risks-of-superintelligent-ai
19. Sartre’s Existentialism in the Age of Artificial Intelligence – Analysis – Eurasia Review, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.eurasiareview.com/20112024-sartres-existentialism-in-the-age-of-artificial-intelligence-analysis/
20. The Philosophy of AI | Part III – Forward Future AI, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.forwardfuture.ai/p/the-philosophy-of-ai-part-iii
21. Philosophy Meets AI: A Guide, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.numberanalytics.com/blog/philosophy-meets-ai-a-guide
22. Thời đại khai phóng – Định hướng, Thúc đẩy và cùng với các tổ chức hay cá nhân khác góp phần Xây dựng một Hệ sinh thái Khai phóng ở quy mô Toàn dân – Toàn diện – Toàn cầu, với mục tiêu năm 2051 đạt được 1 tỷ người tham gia học tập, trải nghiệm và làm việc trong, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://thoidaikhaiphong.com/
23. Khai phóng là gì? Tư duy khai phóng có ý nghĩa như thế nào? – UPO, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://upo.edu.vn/cung-tre-lon-khon/khai-niem-khai-phong-la-gi.html
24. Five Ways Gen AI Is Changing Workplace Identity – Knowledge at Wharton, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://knowledge.wharton.upenn.edu/article/five-ways-gen-ai-is-changing-workplace-identity/
25. New Global Research from Workday Reveals AI Will Ignite a Human Skills Revolution, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://investor.workday.com/2025-01-14-New-Global-Research-from-Workday-Reveals-AI-Will-Ignite-a-Human-Skills-Revolution
26. Unlocking Empathy: How AI Can Liberate Humanity – AioT Hub, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://aiothub.co.uk/f/unlocking-empathy-how-ai-can-liberate-humanity?blogcategory=Thought+leadership
27. AI and Emotional Intelligence: Bridging the Human-AI Gap – ESCP Business School, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://escp.eu/news/artificial-intelligence-and-emotional-intelligence
28. AI and Human Thinking: The Double-Edged Sword of Progress, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://evolutionoftheprogress.com/ai-and-human-thinking/
29. Human Authenticity and Flourishing in an AI-Driven World: Edmund’s Journey and the Call for Mindfulness – arXiv, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://arxiv.org/html/2505.13953v1
30. AI’s cognitive implications: the decline of our thinking skills? – IE, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.ie.edu/center-for-health-and-well-being/blog/ais-cognitive-implications-the-decline-of-our-thinking-skills/
31. The impact of AI on cognitive function: are our brains at stake? – SFI Health, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.sfihealth.com/news/the-impact-of-ai-on-cognitive-function-are-our-brains-at-stake
32. Tồn tại có tổ chức – 7 cấp độ – EhumaH, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://ehumah.com/ton-tai-co-to-chuc-7-cap-do
33. Gốc của EhumaH – EhumaH, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://ehumah.com/goc-cua-ehumah
34. Lý thuyết hệ thống và ứng dụng trong hệ thống thông tin – thư viện …, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://nlv.gov.vn/nghiep-vu-thu-vien/ly-thuyet-he-thong-va-ung-dung-trong-he-thong-thong-tin-thu-vien-cac-truong-dai-hoc-ky-thuat-viet-nam.html
35. Lý thuyết hệ thống và điều khiển học – Luận văn, đồ án, đề tài tốt nghiệp, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://luanvan.net.vn/luan-van/ly-thuyet-he-thong-va-dieu-khien-hoc-44088/
36. Emergence | Internet Encyclopedia of Philosophy, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://iep.utm.edu/emergence/
37. Emergence – Wikipedia, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Emergence
38. LÝ THUYẾT CỦA EHUMAH VỀ MÔ HÌNH 8 TẦNG CỦA TÂM, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://ehumah.com/ly-thuyet-cua-ehumah-ve-mo-hinh-8-tang-cua-tam
39. Con người: Cấu trúc Vật chất-Năng lượng và Cấu trúc Thông tin …, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://ehumah.com/con-nguoi-cau-truc-vat-chat-nang-luong-va-cau-truc-thong-tin
40. Khai Mở “Trí” – Hành Trình Đến Minh Triết và Hạnh Phúc Bền Vững – EhumaH, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://ehumah.com/tri-ehumah
41. Ikigai-OGSM-Personal Branding – EhumaH, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://ehumah.com/ikigai-ogsm-personal-branding
42. The PERMA Model: Your Scientific Theory of Happiness, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://positivepsychology.com/perma-model/
43. 8 PERMA Model Activities & Worksheets to Apply With Clients – Positive Psychology, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://positivepsychology.com/happiness-wellbeing-coaching-perma/
44. Lý Thuyết EhumaH về Hạnh Phúc Bền Vững và Tiến Hóa Cá Nhân, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://ehumah.com/hpbv
45. (PDF) Classification of emergence and its relation to self-organization, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.researchgate.net/publication/220657399_Classification_of_emergence_and_its_relation_to_self-organization
46. Book Review: Unmasking the Myths of “Emergence” and “Self Organization”, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://integralleadershipreview.com/4991-book-review-unmasking-the-myths-of-emergence-and-self-organization/
47. Emergence in Biology: From Organicism to Systems Biology – White Rose Research Online, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://eprints.whiterose.ac.uk/id/eprint/138755/3/Truly%20Final%20EMERGENCE%20IN%20BIOLOGY%200418%20%282%29.pdf
48. books.google.com, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://books.google.com/books/about/The_Origins_of_Order.html?hl=tr&id=lZcSpRJz0dgC#:~:text=The%20Origins%20of%20Order%3A%20Self%2Dorganization%20and%20Selection%20in%20Evolution,-Stuart%20A.&text=Stuart%20Kauffman%20here%20presents%20a,%2C%20physics%2C%20chemistry%20and%20mathematics.
49. The Origins of Order: Self-Organization and Selection in Evolution – Amazon.com, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.amazon.com/Origins-Order-Self-Organization-Selection-Evolution/dp/0195079515
50. www.amazon.com, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.amazon.com/Origins-Order-Self-Organization-Selection-Evolution/dp/0195079515#:~:text=This%20book%20explores%20these%20themes,development%20of%20life%20on%20Earth.
51. The Origins of Order: Self-Organization… book by Stuart A. Kauffman – ThriftBooks, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.thriftbooks.com/w/the-origins-of-order-self-organization-and-selection-in-evolution_stuart-a-kauffman/320535/
52. The Origins of Order: Self-Organization and Selection in Evolution – Goodreads, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.goodreads.com/book/show/783559.The_Origins_of_Order
53. Synergy and Self-Organization in the Evolution of Complex Systems, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://evolutionofcomputing.org/publications/pdf/synselforg.pdf
54. The Future of consciousness and AI – Steven A Nichols, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://stevenanichols.com/2025/01/07/the-future-of-consciousness-and-ai/
55. The people who think AI might become conscious – BBC, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.bbc.com/news/articles/c0k3700zljjo
56. Ascribing consciousness to artificial intelligence: human-AI interaction and its carry-over effects on human-human interaction – PMC – PubMed Central, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11008604/
57. Generative AI and Consciousness: Evaluating the Possibility of Self-Awareness in Artificial Systems – ResearchGate, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.researchgate.net/publication/384428987_Generative_AI_and_Consciousness_Evaluating_the_Possibility_of_Self-Awareness_in_Artificial_Systems
58. Embrace Mental Resilience: 10 Powerful Stoic Lessons That Forge …, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.newtraderu.com/2024/03/25/embrace-mental-resilience-10-powerful-stoic-lessons-that-forge-inner-strength/
59. Wisdom for the Ages: The Best Advice from the World’s Greatest Thinkers (Stoicism), truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.newtraderu.com/2023/09/10/wisdom-for-the-ages-the-best-advice-from-the-worlds-greatest-thinkers-stoicism/
60. Mindfulness-Based Stress Reduction: The Ultimate MBSR Guide, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://positivepsychology.com/mindfulness-based-stress-reduction-mbsr/
61. How to Use Mindfulness-Based Stress Reduction for Mental Well-Being – Healthline, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.healthline.com/health/mindfulness-based-stress-reduction
62. Tâm Trí Đúng: Nền Tảng Cốt Lõi Cho Sức Khỏe Toàn Diện và Chất Lượng Cuộc Sống, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://ehumah.com/tam-tri-dung
63. Nâng Trần Hạnh PHúc Bền Vững – EhumaH, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://ehumah.com/nang-tran-hanh-phuc-ben-vung
64. Sức khỏe toàn điện chủ động Tâm, Thân, Trí – EhumaH, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://ehumah.com/suc-khoe-toan-dien-chu-dong-tam-than-tri
65. Siêu năng lực: Bật và duy trì công tắc Hạnh Phúc – EhumaH, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://ehumah.com/sieunangluc-congtachanhphuc
66. Human Flourishing in the Age of Artificial Intelligence – Observatory, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://observatory.tec.mx/edu-news/human-flourishing-in-the-age-of-artificial-intelligence/
67. EudAImonia: Virtue Ethics and Artificial Intelligence – The ISCAST …, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://journal.iscast.org/articles/eudaimonia-virtue-ethics-and-artificial-intelligence
68. Buddhism and Meditation: Finding Inner Peace in a Chaotic World – Blog | Artfactory, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.artfactory.in/blog/buddhism-meditation-inner-peace
69. The Kalama Sutta: A Buddhist Timeless Guide to Critical Thinking and Ethical Living, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.thailandfoundation.or.th/buddhism_meditatio/the-kalama-sutta-a-buddhist-timeless-guide-to-critical-thinking-and-ethical-living/
70. Worldviews – PMC, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6735033/
71. The Value and Importance of Human Life: A Philosophical Perspective – Aithor, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://aithor.com/essay-examples/the-value-and-importance-of-human-life-a-philosophical-perspective
72. Why Worldview Matters: The Effect of Worldview on How You Live Life, truy cập vào tháng 6 2, 2025, http://www.marketfaith.org/implications-of-worldview/why-worldview-matters-the-effect-of-worldview-on-how-you-live-life/
73. Worldview: Implications for Culturally Responsive and Ethical Practice – ResearchGate, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.researchgate.net/publication/292615021_Worldview_Implications_for_Culturally_Responsive_and_Ethical_Practice
74. 5 bước xây dựng hạnh phúc bền vững – Thầy Thích Pháp Hòa – YouTube, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=6sAiTYnrGYA
75. BÀI GIẢNG HẠNH PHÚC NHÂN SINH VỀ GIA ĐÌNH CỰC KỲ HAY- THẦY THÍCH NHUẬN ĐỨC #thaynhuanduc #giadinh – YouTube, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=UfffUT5D0FI
76. Về EhumaH, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://ehumah.com/ve-chung-toi
77. The real life application of happiness research | The Atlas – Firebird Summit, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.firebirdsummit.com/the-atlas/the-real-life-application-of-happiness-research
78. PURSUIT OF SUSTAINABLE HAPPINESS – Sustainability Tribe, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.sustainabilitytribe.com/pursuit-of-sustainable-happiness/
79. digital humanism in the age of the internet and artificial intelligence: challenges, opportunities, truy cập vào tháng 6 2, 2025, http://www.baltijapublishing.lv/index.php/issue/article/download/2657/2646/
80. Digital Humanism in the Age of Artificial Intelligence – University of Nottingham – UK, truy cập vào tháng 6 2, 2025, http://nusearch.nottingham.ac.uk/discovery/fulldisplay?docid=cdi_proquest_journals_3149481896&context=PC&vid=44NOTTS_UNUK:44NOTUK&lang=en&search_scope=MyInst_and_CI&adaptor=Primo%20Central&tab=Everything&query=creator%2Cexact%2CFormica%2C%20Piero.&offset=0
81. Overview ‹ Moonshot: Benchmarks for Human Flourishing with AI – MIT Media Lab, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.media.mit.edu/projects/flourishing-benchmarks/overview/
82. Technology as a Means of Human Liberation in the Perspective of Herbert Marcuse, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://aafki-afti.org/IJIPTh/article/view/73
83. View of Technology as a Means of Human Liberation in the Perspective of Herbert Marcuse, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://aafki-afti.org/IJIPTh/article/view/73/pdf
84. Transhumanism – Wikipedia, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Transhumanism
85. (PDF) Philosophy of technology for the lost age of freedom: a critical treatise on human essence and uncertain future – ResearchGate, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.researchgate.net/publication/379959929_Philosophy_of_technology_for_the_lost_age_of_freedom_a_critical_treatise_on_human_essence_and_uncertain_future
86. Technology and Emancipation: A Critical Approach • Elias Sekeris, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://sekeris.gr/en/technology-and-emancipation-a-critical-approach/
87. Critical Theory, Security, and Emancipation | Oxford Research Encyclopedia of International Studies, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://oxfordre.com/internationalstudies/display/10.1093/acrefore/9780190846626.001.0001/acrefore-9780190846626-e-138?d=%2F10.1093%2Facrefore%2F9780190846626.001.0001%2Facrefore-9780190846626-e-138&p=emailAQmpBS1SU0uLg
88. AI and Human Philosophy: A Comparative Analysis of Intelligence and Consciousness, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://tocxten.com/index.php/2024/10/24/ai-and-human-philosophy-a-comparative-analysis-of-intelligence-and-consciousness/
89. AI threatens Indigenous data sovereignty and digital self-determination – Policy Options, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://policyoptions.irpp.org/magazines/may-2025/ai-indigenous-data/
90. Indigenous Perspectives in AI | Transformations Community, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://transformationscommunity.org/indigenous-perspectives-in-ai/
91. Sustainable Education in the Age of AI – Digital Education Studio – Queen Mary University of London, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.qmul.ac.uk/digital-education-studio/news-events/de25/april/sustainable_education-in-the-age-of-ai/
92. Exploring the psychology of happiness in the age of AI | Heriot-Watt University, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.hw.ac.uk/news/2025/exploring-the-psychology-of-happiness-in-the-age-of-ai
93. www.researchgate.net, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.researchgate.net/publication/389353260_Artificial_Intelligence_and_Human_Well-Being_A_Review_of_Applications_and_Effects_on_Life_Satisfaction_through_Synthetic_Happiness#:~:text=A%20key%20contribution%20is%20the,ethical%20concerns%20and%20potential%20drawbacks.
94. The Future of Your Mental Health on Artificial Intelligence – Psychology Today, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.psychologytoday.com/us/blog/becoming-happier/202502/the-future-of-your-mental-health-on-artificial-intelligence
95. What Is Sustainable Technology and Why Is It Important? – Gartner, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.gartner.com/en/chief-information-officer/topics/sustainable-technology
96. Sustainability in Tech: Pioneering Strategies for a Green Future – Join The Collective, truy cập vào tháng 6 2, 2025, https://www.jointhecollective.com/article/sustainability-as-strategy–10-leaders-who-are-changing-the-tech-landscape/